04.09.2022, 10:29

Siyasetin hasbihali

Bugün günlerden pazar, hem de şafaktan önce. Gün güzel olsun diye dilek mi tutsam ne yapsam derken, sonra Nazım Hikmet'in 1938'de, Ankara Askeri, Sivil Cezaevlerinde dolaştırılır iken yazdığı:

"Bugün pazar./ Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar./ Ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün/ bu kadar benden uzak/ bu kadar mavi/ bu kadar geniş olduğuna şaşarak/ kımıldamadan durdum" dizeleri geldi aklıma.

Sonra düşündüm. Nazım, neden böyle der ki, diye.

Evet Yıllardan 1938, günlerdende Pazardır. Nazım Hikmet, Ankara Merkez Komutanlığı Cezaevi’ndedir, cebinden çıkardığı küçük bir not defterine, kalemi ile yukarıdaki dizeleri yazar.

Peki, ne olmuştur da, Nazım Hikmet cezaevine konulmuştur?

Yıllardan 1937, yer İstanbul İpek Sineması önüdür. Nâzım Hikmet'in bu CEZAEVİ serüveni, yanına gelen bir Harp Okulu öğrencisi ile başlar. Askeri Mahkemedeki ifadesinde:

"Bu genç beni sinema holünde görüp, yanıma geldi. Kuleli'den beri yazılarımı okuduğunu, bana hayran olduğunu söyledi. (...) Okuldaki arkadaşlarının da beni sevdiklerini söyledi. O sırada ben bir davadan beraat ederek tahliye edilmiştim. Onu da gazetelerde okumuş olacak ki bana, 'Geçmiş olsun,' dedi. Teşekkür ettim, başımdan savmak için, 'Hadi sana güle güle, içerde işim var,' dedim. Gitmedi, bana, 'Nâzım Bey, ben polis filan değilim,' dedi. 'Sizin fikirlerinizi beğeniyorum, daha etraflı öğrenmek istiyorum, yararlanmak için...' Bu konuşmadan daha çok şüphelendim, holden ayrıldım, içeri girince polis müdüriyetine telefon ederek, resmi askeri elbise giydirip polisleri peşime düşürmemelerini söyledim. Benim bütün çalışmam ortada, herkesin gözü önünde", der.

Adı Ömer Deniz olan bu Harp Okulu öğrencisi dört ay kadar sonra, 3 Aralık 1937'de, bir Şeker Bayramı öncesi, bu kez de Nâzım ile Piraye'nin kaldığı eve gelir ama Nazımlar evde değildiler.

Ailenin yaşlı emektar kadını, Nazımların evde olmadığını söyleyip kapıyı kapatmak isteyince, Ömer Deniz içeri girip beklemek ister. Daha sonra da, içeride ki bir sandalyeye oturup Nazım'a not yazmaya hazırlanırken, Nâzım ile Eşi Piraye eve gelirler.

Nazım'ın Cezaevi öyküsü böyle başlar. Suçlama da:

'Köylü erata cumhuriyetten sonra komünizmi öğretin,' dediği iddiasıdır. Ömer Deniz de mahkemede, Nazım'ın böyle bir şey söylemediğimi kerelerce söylese de, sonuç değişmez.

Savunmasında, "... ... hakikat ikimizin de dediği gibidir. Hapishanede 67 gündür haksız yere ve delili olmayan ağır bir ithamla yatmanın azabı içindeyim. Ben Cumhuriyetin, Mustafa Kemal'in Türkiye'ye getirdiklerinin ne büyük hizmetler olduğunun idraki içindeyim. Komünist olmam, Mustafa Kemal Paşaya saygı duymama, Anayasa'daki altı umdeye sahip çıkmama mani değildir ve neşriyatım bunun delilidir" der.

Ah be Nazım, nerelerden, nerelere getirdin beni.

Bugün Pazar idi ve yazımın öyküsü de "Bugün pazar./ Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar..... " ile başlamıştı.

Dün, Partimin Antalya İl Danışma Kurulu Toplantısına yapılmıştı. Toplantıya katılan arkadaşlarımla, konuşanlar ve konuşmaları ile ilgili sohbet ettik. "Garp Cephesinde" değişen bir şey yoktu.

Nazım'ın mahkemede ki şu sözleri aklıma geldi. İçim "cızz etti"!..

Bazı zamanlar, bazılarına, bazı şeyleri anlatmak pek olası olmuyor demek ki. Nazımın ki gibi, anlatmak gerek, o da anlatıyordu.

"Aradan ne kadar geçti hatırlamıyorum. Şeker Bayramı geliyordu, çocuklarımıza ve büyüklerimize hediye almak için eşimle çarşıya çıkmıştık. Dönüşte kapı açılıp da aynı genci evimizin girişinde oturuyor görünce tepem attı. Polis evimize kadar girdi, diye düşündüm. Kendi kendime, 'Ne bulacaktı yani?' dedim. O genç ayakta bana yaklaştı, kendisinin ve arkadaşlarının düşüncelerinden ve bana olan bağlılıklarından filan söz etti. Ben evime hile ile girdiğini söyleyerek onu azarladım, yer de göstermedim. 'Ne istiyorsun?' dedim. 'Subay çıkınca erata ne öğretelim?' diye sordu. 'Anayasadaki altı umdeyi öğretirsiniz,' dedim."

Evet Anayasadaki "Altı Umde" ve CHP'nin "Altı Oku".

Siyasetin, bir telaşıdır gidiyor. Seçimlerin ayak sesleri de gelmeye başladı. Milletvekili olacaklarda bir heves ki sormayın gitsin. Toplantılar, ziyaretler, fotoğraflar, selamlar falan filan.

"ALTI UMDE" mi, orasını sormayın. "Cısss!.."

Orası, oy vereceklerin adresi de, alacakları bilemem.

Düşünüyorum da, bu memlekette Nazım'dan bu yana değişen bir şey yok.

Altı Umde de, Altı Ok da, kimsenin umurunda değil.

Salak mıyım neyim, düşündükçe aklıma neler geliyor öyle.

Lewis Carroll'un, "Alice Harikalar Diyarında" adlı yapıtında ettiği söz geliverdi aklıma:

"Nereye gideceğini bilmiyorsan, hangi yoldan gittiğinin hiçbir önemi yok." dediği.

Süreç çok önemli, CHP Genel Başkanı ve bir çok partili, hatta ittifak partilileri o kadar çabalıyorlar sahada da, meydanlarda da.

Sonunda "Nereye gideceğini bilmeyen" bir yığın insanı seçecek isek, "hangi yoldan gittiğinin hiçbir önemi olmayacak ki!.."

Bilmem bu kaçıncı kez ama şaplaktan "kızaracak" ense de kalmadı.

FARKINDA MISINIZ!..

Yorumlar (0)
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 15 22
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Konyaspor 16 20
11. Rizespor 16 20
12. Trabzonspor 16 19
13. Kasımpasa 15 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 15 9
19. A.Demirspor 15 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Ahlatçı Çorum FK 17 25
8. İstanbulspor 17 24
9. Ankaragücü 17 24
10. Manisa FK 17 23
11. Pendikspor 17 23
12. Gençlerbirliği 16 23
13. Esenler Erokspor 17 22
14. Ümraniye 16 22
15. Boluspor 17 22
16. Amed Sportif 16 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 16 11
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12