24.02.2024, 12:34

Dış krediye kolay erişim mi, emperyalist sömürü mü?

Mustafa Durmuş

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün attığı bir twitte, artık Türk şirketlerinin (bankaları kastediyor olsa gerek) dış krediye erişiminin kolaylaştığını ve dışarıdan daha ucuza borçlanabildiklerini (BBVA’nın yüzde 8,3 yıllık faizle borçlanma örneğinden hareketle) ileri sürüyor.(1)

Fitch ellerini ovuşturuyor

Diğer taraftan, uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Rating ise son raporunda, Türk bankalarının borçlanmalarının yabancı yatırımcılar açısından “ne denli kârlı olduğuna” vurgu yapıyor.

Fitch’e göre, “Türk bankalarının yüksek faizle borçlanmaları yabancı yatırımcılar için daha yüksek getiri sunmaya başladı. Bu durum yabancı yatırımcılar açısından çok iyi bir fırsat”.

Yani mealen “şimdi Türkiye’ye, dünya piyasa faizlerinin çok üstünde faiz oranlarıyla para satmanın zamanıdır” diyor. Bu konuda Türk bankalarının yaptığı son borçlanmaların faiz oranlarını ve vadelerini aşağıdaki tabloda sıralıyor.(2)

Yüksek faizle borçlanmanın bedelini kimler ödüyor?

Şimşek, uyguladığı sıkı para ve maliye politikalarının sonucunda Türk bankalarının daha rahat borçlanabilmesi ile övünebilir. Bu onun ve temsil ettiği egemen sınıfların bakış açısıdır. Uluslararası finans piyasalarından gelen birisi olarak bu bakış açısı yadırganmayabilir de.

Ancak yüksek faizle alınan dış kredilerin daha yüksek faizlerle içerde satılacağı, bunun üretim maliyetlerini artıracağı ve sonuçta bunun da bizimki gibi bir yüksek tüketim toplumunda bedelinin başta emekçi sınıflar olmak üzere, tüm toplumca ödeneceği gerçeği de ortada.

Emperyalist sömürü göz ardı ediliyor

Ayrıca, işin bir de emperyalist sömürü boyutu söz konusu. Zira emperyalist sömürünün ortaya çıktığı alanlardan birinin de (ucuz işçilik ve yer altı kaynaklarına el koyma biçimleri dışında), dışarıdan yüksek faizle kredi almak şeklinde gerçekleştiğini biliyoruz.

Özetle, yabancı sermaye için kârlı olanın bizim için toplumsal zarar anlamına geldiğinin farkında olmalıyız. Örneğin dış borçlanmada bu yüksek faiz maliyeti biçiminde kendini gösteriyor. Özellikle de finans piyasalarında “kazan-kazan” durumu gerçekte söz konusu değildir. Yabancı fonlar ve yerli işbirlikçileri, ortakları kazanırlar ama bu ülkenin emekçileri kaybeder.

İktidarın başarısı mı?

Bu bağlamda, yabancı sermayenin kredi sunumu biçiminde Türkiye’ye artan yönelimini iktidarca izlenen ekonomi politikasının başarısına bağlamak, en hafifinden bu sömürünün üzerini örtmek anlamına geliyor.

Ülkeyi daha fazla emperyalist sömürüye maruz bırakarak ekonomik istikrarın sağlanması sadece mevcut sömürü ve baskı düzeninin sürmesine yarayacaktır. Bu kaynaklar emekçi sınıfların, emeklilerin ve gençlerin yoksulluğunu ve yoksunluklarını (bırakın ortadan kaldırmayı) azaltılmayacak, hatta orta vadede daha da artıracaktır.

Gerçekçi çözüm, yüksek faizler ve bir takım ekonomik ve siyasal tavizlerle özellikle de spekülatif amaçlarla gelen yabancı sermayeyi ülkeye çekmek değil, mevcut emperyalist-kapitalist sömürü düzenini bütünüyle ortadan kaldırarak, yerine istikrarlı, adil, etkin, emek ve doğadan yana, cinsiyet eşitlikçi bir ekonomik ve politik düzen inşa etmektir.

Anahtar sözcükler: Dış kredi, Emperyalist sömürü, Faiz, Fitch Rating, M. Şimşek.

Dip notlar:

https://twitter.com/memetsimsek/status/1760633226182201539 (22 Şubat 2024).
https://www.fitchratings.com (29 Ocak 2024).

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	28	71
2. Fenerbahçe	27	65
3. Samsunspor	29	52
4. Beşiktaş	27	47
5. Eyüpspor	28	44
6. Başakşehir	28	42
7. Göztepe	27	38
8. Gaziantep FK	27	38
9. Kasımpaşa	28	38
10. Antalyaspor	29	37
11. Trabzonspor	27	36
12. Konyaspor	29	34
13. Rizespor	28	34
14. Kayserispor	28	33
15. Sivasspor	29	31
16. Alanyaspor	28	31
17. Bodrum FK	28	30
18. Hatayspor	27	19
19. A.Demirspor	28	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	31	62
2. Karagümrük	32	57
3. Erzurumspor	32	55
4. İstanbulspor	32	52
5. Gençlerbirliği	31	51
6. Bandırmaspor	31	51
7. Esenler Erokspor	32	47
8. Amed Sportif	32	47
9. Ahlatçı Çorum FK	32	46
10. Keçiörengücü	32	45
11. Ümraniye	31	45
12. Boluspor	32	45
13. Iğdır FK	32	45
14. Sakaryaspor	32	42
15. Pendikspor	31	41
16. Ankaragücü	31	38
17. Şanlıurfaspor	32	37
18. Manisa FK	32	37
19. Adanaspor	32	27
20. Yeni Malatyaspor	32	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	30	73
2. Arsenal	31	62
3. Nottingham Forest	31	57
4. Chelsea	30	52
5. M.City	30	51
6. Aston Villa	31	51
7. Newcastle	29	50
8. Brighton	31	47
9. Bournemouth	31	45
10. Fulham	30	45
11. Crystal Palace	30	43
12. Brentford	30	41
13. M. United	30	37
14. Everton	31	35
15. West Ham United	31	35
16. Tottenham	30	34
17. Wolves	31	32
18. Ipswich Town	31	20
19. Leicester City	30	17
20. Southampton	30	10

Takımlar	O	P
1. Barcelona	29	66
2. Real Madrid	30	63
3. Atletico Madrid	29	57
4. Athletic Bilbao	29	53
5. Villarreal	28	47
6. Real Betis	29	47
7. Mallorca	30	43
8. Celta Vigo	30	40
9. Rayo Vallecano	30	40
10. Real Sociedad	29	38
11. Getafe	29	36
12. Sevilla	29	36
13. Girona	30	34
14. Osasuna	29	34
15. Valencia	30	34
16. Espanyol	29	32
17. Deportivo Alaves	30	30
18. Leganes	29	27
19. Las Palmas	29	26
20. Real Valladolid	29	16