"Kur artışlarının ani ve yüksek olması ihracatı azalttı"

CHP İstanbul Milletvekili ve KİT Komisyonu Üyesi Aykut Erdoğdu'nun reel kurun reel ihracata olan etkisini değerlendirdi.

İstanbul 16.12.2020, 10:37
"Kur artışlarının ani ve yüksek olması ihracatı azalttı"

 CHP İstanbul Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Aykut Erdoğdu, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin uygulanmasıyla birlikte ekonomideki bütün dengeler bozulurken, artan kurun ihracata faydası değil, zararı olduğunu belirterek, “Rekabetçi kurla ihracat artışı sağlarız diye düşünüyorlardı ama olmadı. Evdeki hesap çarşıya uymadı. Tek adam sisteminde kur artışlarının ani ve yüksek olması, reel ihracatı artırmadı, aksine azalttı” dedi.

Erdoğdu, Nisan 2018 tarihinden bu yana dolarda görülen artışın ihracata olumlu bir yansıması olmadığının rakamlara bakıldığında görüldüğünü vurgulayarak, 2 Nisan 2018 ile son açıklanan dış ticaret verilerinin esas olduğu 30 Ekim’de cari fiyatlarla ABD Dolarının Merkez Bankası döviz alış kurunun yüzde 106,6 artışla 3,95 liradan 8,32 liraya çıktığına dikkat çekti. Dolardaki bu uzun vadeli artışa karşın 2020 Ekim itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatın 2019 Ekim ayına kıyasla 180,2 milyar dolardan 167,2 milyar dolara düşerek yüzde 7,2 azaldığını belirten Erdoğdu, iktidarın kurun belli bir düzeyde tutulması için harcanan döviz rezervlerine rağmen başarısız olduğunu söyledi.

İktidarın bu başarısızlığı ve dövizdeki artışı durduramamasının ardından, güvenilir ve yapısal bir program hazırlamak yerine, “önemli olan kurun seviyesi değil, rekabetçi olup olmaması” şeklinde bir söylem geliştirdiğini kaydeden Erdoğdu, şunları söyledi:

DAMAT BAKAN ANLAMSIZ SÖZLERİNİN ALTINDA KALDI

“Kuru belli bir düzeyde tutamayacağının farkına vardığını anlayan ama ekonomiden anlamadan Hazine ve Maliye Bakanlığı yapan damat, uçuşa geçen döviz kuruyla ihracatı artırılabileceğini söylemesinin hiçbir mantığı yoktu. Nitekim bu anlamsız söylemlerin altında kalarak istifa etti.  İhracat ve kur verilerine baktığımızda TL’nin reel değeri düştükçe ihracatın beklendiği gibi artmadığı, aksine gerilediği görülüyor. Üstelik TL’nin değer kaybı, ihracatı artırmadığı gibi halkı da yoksullaştırıyor. Mayıs-Temmuz aylarında artmış gibi görünen ihracat değerleri ise tamamen pandemi döneminde Türkiye’nin, Çin’in yerini kısa dönemli doldurma etkisinden kaynaklandı. Ancak Temmuz ayından sonra ihracatta pandemi nedeniyle daralan Çin pazarının olumlu etkisinden de yararlanamadık.”

İhracatın gelişimi ile reel kur arasındaki ilişki incelendiğinde 2008 Ocak ile 2014 Aralık döneminde aylık ihracatın TL’nin mutedil değer kaybından etkilendiği ve bir miktar artış görüldüğüne işaret eden Erdoğdu, “Bu durumun iki nedenden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Yani, ya TL’nin değer kaybına rağmen reel ihracat bu durumdan etkilenmiyor ya da reel kurdaki gerileme reel olarak ihracatı artırıyor olmasına rağmen, ihracat yapılırken daha düşük gelir elde edilmesinden kaynaklanıyor” diye konuştu.

KURDAKİ HAREKET,İHRACATA 2018 YILI NİSAN AYINA KADAR YANSIDI

Reel kurdaki hareketin reel ihracata 2018 yılı Nisan ayına kadar birebir yansıdığının söylenebileceğini belirten Erdoğdu, şöyle devam etti:

“Bu ilişkinin, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişin etkilerinin hissedilmeye başladığı 2018 yılı Nisan ayına kadar bu şekilde sürdüğü görülüyor. Oysa Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin uygulandığı son dönemde bu ilişkinin tamamen şekil değiştirdiği ve Türk Lirası’nın değer kaybının ihracatı artırmak yerine azaltma yönünde bir harekete geçmeye başladığı verilerle ortaya çıkıyor. TL’nin değer kaybı reel ihracat üzerinde etkili ancak bu etkinin güçlü olabilmesi için değer kaybının mutedil ve üreticiler tarafından kolay hazmedilebilir oranlarda gerçekleşmesi gerekiyor. Tek adam sisteminde kur artışları ani ve yüksek düzeyli sıçramalarla sürdü. Bu durum fiyatlama ve üretim kararlarında belirsizliklere yol açıyor. Bu da ihracat kapasitesini olumsuz etkiliyor. Pandemi sonrası Çinli üreticilerin yerini almak için bir çıkış yaptığımız süreci devam ettiremediğimizi de ortaya koyuyor. Tek adam sistemi ve onun liyakatsiz bağlılığı esas alan uygulamaları Türkiye’ye sadece zaman kaybettirmedi aynı zamanda her alanda gerileme de yarattı.”

Yorumlar (0)
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 21 57
2. Fenerbahçe 22 54
3. Samsunspor 22 43
4. Eyüpspor 22 39
5. Göztepe 22 35
6. Beşiktaş 21 35
7. Başakşehir 22 33
8. Kasımpaşa 22 31
9. Trabzonspor 21 29
10. Alanyaspor 22 28
11. Rizespor 22 27
12. Gaziantep FK 21 26
13. Antalyaspor 22 26
14. Konyaspor 22 24
15. Sivasspor 22 23
16. Kayserispor 21 20
17. Bodrum FK 22 17
18. Hatayspor 22 10
19. A.Demirspor 21 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 24 51
2. Karagümrük 24 45
3. Gençlerbirliği 24 40
4. Erzurumspor 24 40
5. Ahlatçı Çorum FK 24 38
6. Keçiörengücü 24 37
7. Bandırmaspor 24 37
8. İstanbulspor 24 36
9. Pendikspor 24 36
10. Ümraniye 24 35
11. Esenler Erokspor 24 34
12. Amed Sportif 24 34
13. Boluspor 24 33
14. Sakaryaspor 24 33
15. Ankaragücü 24 30
16. Manisa FK 24 30
17. Igdir FK 24 29
18. Şanlıurfaspor 24 28
19. Adanaspor 24 19
20. Yeni Malatyaspor 24 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 24 57
2. Arsenal 24 50
3. Nottingham Forest 24 47
4. Chelsea 24 43
5. M.City 24 41
6. Newcastle 24 41
7. Bournemouth 24 40
8. Aston Villa 24 37
9. Fulham 24 36
10. Brighton 24 34
11. Brentford 24 31
12. Crystal Palace 24 30
13. M. United 24 29
14. Tottenham 24 27
15. Everton 24 27
16. West Ham United 24 27
17. Wolves 24 19
18. Leicester City 24 17
19. Ipswich Town 24 16
20. Southampton 24 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 23 50
2. Atletico Madrid 23 49
3. Barcelona 23 48
4. Athletic Bilbao 23 44
5. Villarreal 23 40
6. Rayo Vallecano 23 35
7. Real Sociedad 23 31
8. Girona 23 31
9. Osasuna 23 31
10. Mallorca 23 31
11. Real Betis 23 29
12. Celta Vigo 23 28
13. Sevilla 23 28
14. Getafe 23 27
15. Las Palmas 23 23
16. Espanyol 23 23
17. Leganes 23 23
18. Valencia 23 22
19. Deportivo Alaves 23 21
20. Real Valladolid 23 15