HDP'den Anadil Günü için araştırma talebi

HDP

Gündem 21.02.2020, 13:31 21.02.2020, 13:31

HDP'den Anadil Günü için araştırma talebi

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, 21 Şubat Anadil Günü'nde TBMM'ye araştırma önergesi verdi. HDP'li Beştaş "Anadil kullanımının sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülmesi zaruridir" açıklamasında bulundu.

Meral Danış Beştaş'ın araştırma önergesi şöyle:

"Dil; bireysel ve kültürel kimliğin oluşumunun ana unsurudur. Yani bireyler için olduğu kadar sosyolojik ilişki bakımından da bireyin kendini tanımlaması noktasında temel bir referans teşkil etmektedir. Buradan hareketle, ulusal dilde zorunlu eğitim, kamu makamları önünde ulusal dilin kullanılma gerekliliği ve zorunlu askerlik gibi uygulamaların bir ülkede dilsel bütünlüğü yaratmak amacına yönelik olarak şart koşulmasına karşın, anadil kullanımının topyekûn engellenmesi toplumsal kırılmalara ve hatta telafisi imkansız zararlara yol açmaktadır. Örneğin sosyolojik açıdan kullanılmayan dilin zamanla unutulup ölü dillere dönüşmesi şeklinde tezahür edebilecek nitelikteki zararlar bu bakış açısının ürünüdür. Nitekim Manyas’ta yaşayan Tevfik Esen’in 1992 yılında ölümü ile Ubıhça ölü diller arasında yer almıştır. Kültürel mirasın acı kaybının başka diller açısından da gerçekleşeceği endişesini taşımak durumunda ve dil haklarına sahip çıkmak zorundayız.

Kuşkusuz anadil kullanımının engellenmesinin, kültürel haklara verdiği zarar kadar yaratacağı başka zararlar da söz konusudur. Kamusal alanda anadil yasağından kaynaklı olarak hastanelerde kendini ifade edemeyen vatandaşlara uygun tedavilerin uygulanamadığı, mahkemelerde anadilde savunma imkanının kısıtlılığından ötürü kendini savunamayan bireyin uğradığı zararı geniş kapsamlı değerlendirmek durumundayız. Uğranılan zararların çeşitli boyutları mevcuttur. Örneğin uçaklarda farklı dillerde anons yapılmaması çoğu kez kritik ve hayati neticeleri doğurabilmektedir. Bu örnekleri çeşitlendirmek mümkün elbette. Zira bireyin dilini kullanımına dair hakları dil hakları kapsamında olup bu haklar, ayrım yasağı, ifade hürriyeti ve özel yaşama saygı gibi genel insan hakları standartlarından doğmuştur.

"Dili kullanım özgürlüğü, ifade özgürlüğü ile doğrudan ilgilidir"

Dili kullanım özgürlüğü, ifade özgürlüğü ile doğrudan ilgilidir. Uluslararası sözleşmelerde dil haklarıyla ilgili azınlık dillerinin eğitim, yargı, kamu yönetimi, medya ve ekonomik, sosyal ve kültürel hayatta kullanımıyla ilgili çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda, özel işler ve ticari ilişkilerde, idari makamlar önünde ve kamu hizmetlerinde, medyada, yargı makamları önünde ve eğitim alanında azınlık dilinin kullanımı ile azınlık dillerinde ad ve soyada sahip olmak gibi dil haklarından bahsedilmektedir. Bu husus uluslararası hukuk tarafından benimsenmiştir ve azınlıkların dilsel haklarından çok kanun önünde eşitlik ve ayrımcılığa tabi tutulmama ve adil yargılanma koşullarının sağlanmasıyla ilgilidir. Azınlıklar, kendi anadillerini kamu otoriteleriyle olan ilişkilerinde kullanma haklarını, geleneksel olarak var oldukları bölgelerde, önemli sayıda oldukları zaman ve yeterince talep olduğu takdirde elde etmektedirler.

2002-2004 yılları arasında Avrupa Birliği’ne giriş sürecinde, AB’nin çok kültürlülük felsefesi çerçevesinde uyguladığı politikalara uyum sağlayabilmek, AB üyeliğinin siyasi kriterleri olan Kopenhag Kriterlerinin gereğini yerine getirmek amacıyla “3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun” gözden geçirilerek, kanuna yapılan eklemeyle, Türkçe dışındaki farklı dil ve lehçelerde yayın yapılması mümkün hale gelmiştir. 2004 yılında yapılan yeni düzenlemeyle TRT’ye verilen tekel kaldırılmış, yayın yapabilme hakkı ulusal radyo ve kanallara da tanınmıştır. Bahse konu düzenlemeler, Türkiye’deki yasaklayıcı dil politikasının terkedilmesinde önemli dönemeçlerdendir.

Bu dönemeçler sayesinde vatandaşların birbirlerinin dilini ve dolayısıyla kültürünü tanımaları olanaklı olmaktadır. Örneğin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Kürtçe yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Hakeza Arapça, Süryanice, Ermenice’nin yanı sıra ülkenin İç Anadolu, Kuzey ve Batı illerinde Çerkesce, Lazca, Pomakça gibi çeşitli diller ağırlıktadır. Buradan hareketle halkın talep ve eğilimleri doğrultusunda kamusal alanda anadil kullanımına dair engellerin kaldırılması ve anadilde hizmetlerin verilmesi toplumsal bütünleşme için olduğu kadar bireyin yaşamsal faaliyetlerini yerine getirmesi noktasında da büyük öneme sahiptir. Ezcümle anadil kullanımının engellenmesinin neden olduğu sorun alanlarının tespiti ve kamusal alanda anadil kullanımının sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülmesi zaruridir."

#Siirt #Anadil #Meral Danış Beştaş

Başkan Seçer 7. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu’na katıldı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	16	39
2. Trabzonspor	16	35
3. Fenerbahçe	15	33
4. Göztepe	16	29
5. Beşiktaş	16	26
6. Samsunspor	16	25
7. Gaziantep FK	16	23
8. Başakşehir FK	16	20
9. Kocaelispor	16	20
10. Alanyaspor	16	18
11. Çaykur Rizespor	16	18
12. Konyaspor	15	16
13. Gençlerbirliği	16	15
14. Kasımpaşa	16	15
15. Antalyaspor	16	15
16. Kayserispor	16	14
17. Eyüpspor	16	13
18. Fatih Karagümrük	16	9

Takımlar	O	P
1. Amed SK	17	35
2. Pendikspor	17	33
3. Esenler Erokspor	17	32
4. Bodrum FK	17	31
5. Çorum FK	17	29
6. Iğdır FK	17	29
7. Erzurumspor FK	17	27
8. Boluspor	17	26
9. Bandırmaspor	17	26
10. Serik Belediyespor	17	25
11. Keçiörengücü	17	22
12. Sivasspor	17	21
13. Van Spor FK	17	21
14. İstanbulspor	17	21
15. Manisa FK	17	19
16. Sakaryaspor	16	19
17. Ümraniyespor	17	18
18. Sarıyer	17	17
19. Hatayspor	16	5
20. Adana Demirspor	17	2

Takımlar	O	P
1. Arsenal	16	36
2. Manchester City	16	34
3. Aston Villa	16	33
4. Chelsea	16	28
5. Crystal Palace	16	26
6. Liverpool	16	26
7. Sunderland	16	26
8. Manchester United	15	25
9. Everton	16	24
10. Brighton & Hove Albion	16	23
11. Tottenham	16	22
12. Newcastle United	16	22
13. Fulham	16	20
14. Brentford	16	20
15. Bournemouth	15	20
16. Nottingham Forest	16	18
17. Leeds United	16	16
18. West Ham United	16	13
19. Burnley	16	10
20. Wolverhampton	16	2

Takımlar	O	P
1. Barcelona	17	43
2. Real Madrid	17	39
3. Villarreal	15	35
4. Atletico Madrid	17	34
5. Espanyol	16	30
6. Real Betis	15	24
7. Athletic Bilbao	17	23
8. Celta Vigo	16	22
9. Sevilla	16	20
10. Getafe	16	20
11. Elche	16	19
12. Deportivo Alaves	16	18
13. Rayo Vallecano	15	17
14. Mallorca	16	17
15. Real Sociedad	16	16
16. Osasuna	16	15
17. Valencia	16	15
18. Girona	16	15
19. Real Oviedo	16	10
20. Levante	15	9