2020'de gıda fiyatları yüzde 29,9 arttı!
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçları açıklandı
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre söz konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Aralık 2019’a göre) ise yüzde 29,9 oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara göre artış da yine yüzde 29,9 olarak gerçekleşti.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Aralıkta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatları bir önceki aya göre, yüzde 5,2 oranında artarken, et-balık harcamalarında balık fiyatlarında yaşanan düşüşün etkisiyle yüzde 1,1 oranında düşüş yaşandı.
Süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında, yumurtadaki olağan dışı artışlar nedeniyle yüzde 2,6 oranında artış kaydedilen aralık ayında katı ve sıvı yağ fiyatlarındaki artış da yüzde 4,4 oldu.
Meyve fiyatlarının yüzde 6,2 oranında arttığı aralık ayında sebze fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 7,8 oranında oldukça hızlı bir yükseliş yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 1,2 oranında azaldığı aralıkta, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları yüzde 3,2 oranında arttı.
|
(Aralık 2020; %) |
|||
|
Bir Önceki Aya Göre |
Yıllık |
12 Aylık Ortalama |
|
|
Ekmek, un, bulgur, makarna |
5,2 |
21,2 |
10,9 |
|
Et-Balık |
-1,1 |
16,1 |
19,9 |
|
Süt, süt ürünleri, yumurta |
2,6 |
14,8 |
24,8 |
|
Yağ |
4,4 |
44,8 |
25,2 |
|
Meyve |
6,2 |
35,8 |
58,9 |
|
Sebze |
7,8 |
89,8 |
52,9 |
|
Bakliyat |
-1,2 |
26,6 |
26,1 |
|
Diğer |
2,9 |
7,3 |
16,3 |
|
Ortalama |
3,2 |
29,9 |
29,9 |
Böylece, mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 77 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetinin toplam tutarında aralıkta, kasım ayına göre yüzde 3,2 oranında yükseliş yaşanmış oldu.
YILLIK DEĞİŞİM
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Aralık 2019’a göre) yüzde 29,9 oranında artış kaydedildi.
Bu yıl aralık ayında geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 21,2, et-balık fiyatlarında 16,1, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 14,8 oranında artış yaşandı. Bir yıl öncesine göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 44,8 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 35,8 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 89,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 37, diğer gıda fiyatları ise yüzde 7,3 oranında zamlandı.
YILLIK ORTALAMA
Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında da 2020 yılında yüzde 29,9 oranında artış yaşandı.
Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 10,9, et ve balık fiyatları yüzde 19,9 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 24,8 yağ fiyatları yüzde 25,2, meyve fiyatları yüzde 58,9, sebze fiyatları yüzde 52,9, bakliyat fiyatları yüzde 26,1, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 16,3 oranında artış kaydetti.
AÇLIK SINIRI 3 BİN 146 LİRA
Gıda fiyatlarında yaşanan bu artış, dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için alması gereken kaloriyi sağlayacak gıda maddelerinden oluşturulan bir sepete göre hesaplanan açlık sınırı aralıkta 3 bin 146 liraya yükselmesine yol açtı. Açlık sınırında aralık ayında bir önceki aya göre 45 liralık, son bir yılda ise 438 liralık artış oldu.
|
DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENME İÇİN YAPILMASI GEREKEN GIDA HARCAMASI (AÇLIK SINIRI-TL) |
|||||
|
2019 |
2020 |
Değişim (TL) |
|||
|
Aralık |
Kasım |
Aralık |
Bir önceki aya göre |
Aralık 2019’a göre |
|
|
Et - Yumurta |
773 |
918 |
923 |
5 |
150 |
|
K.Bakliyat |
74 |
86 |
86 |
0 |
12 |
|
Süt-Yoğurt-Peynir |
614 |
687 |
664 |
-23 |
50 |
|
Taze Meyve |
234 |
272 |
282 |
10 |
48 |
|
Taze Sebze |
293 |
342 |
353 |
11 |
60 |
|
Ekmek +Un +Makarna |
373 |
400 |
432 |
32 |
59 |
|
Pirinç - Bulgur |
78 |
91 |
91 |
0 |
13 |
|
Sıvı Yağ |
50 |
65 |
68 |
3 |
18 |
|
Şeker-Bal-Reçel v.b |
167 |
190 |
192 |
2 |
25 |
|
Zeytin |
52 |
50 |
55 |
5 |
3 |
|
AÇLIK SINIRI |
2.708 |
3.100 |
3.146 |
45 |
438 |
Kasım ayında 3 bin 100 lira ola dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırının aralıkta 3 bin 146 liraya yükselmesinde, meyve, sebze, ekmek-un-makarna, yağ, zeytin gibi gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışları belirleyici oldu.
Ankara’da en fazla alışveriş yapılan pazar ve marketlerden derlenen fiyatlara göre sağlıklı beslenebilmek için aralıkta et-yumurta için harcanması gereken para bir önceki aya göre 5 lira, son bir yılda ise 150 lira artarak 923 liraya yükseldi. Kuru bakliyat için yapılması gereken harcama önceki aya göre değişmedi ancak bir yıl öncesine göre 12 lira zamlandı.
Süt, yoğurt ve e peynir için yapılması gereken harcama aralıkta bir önceki aya göre 23 lira azalırken, geçen yıl aralık ayına göre ise 50 lira artarak 664 liraya yükseldi. Taze meyve harcaması için ayrılması gereken para aralıkta 10 lira son bir yılda ise 48 lira artarak 282 liraya yükselirken, dört kişinin yapması gereken sebze harcamasının parasal tutarı da aralıkta 11 lira son bir yılda 60 lira arttı ve 353 liraya çıktı.
Yapılan hesaplamalara göre aralıkta 32 lira artarak 432 liraya yükselen dört kişilik ailenin ekmek, un ve makarna için bir ayda yapması gereken harcamada son bir yıllık dönemde ise 59 liralık artış yaşandı. Pirinç ve bulgur harcamaları aralıkta değişmezken son bir yılda 13 lira artarak 91 liraya çıkarken, sıvıyağa yapılması gereken harcama aralıkta 2 lira, son bir yılda ise 18 lira artarak 68 liraya çıktı.
Şeker, bal, pekmez, reçel gibi gıda maddelerine yapılması gereken harcama da aralıkta 2 lira artarak 192 lirayı bulurken, son bir yıllık artış ise 25 lira oldu. Aynı ailenin zeytin için yapması gereken harcama da aralıkta 5 lira artarak 55 liraya yükseldi. Zeytine yapılması gereken harcama tutarında son bir yılda ise 3 liralık artış oldu.
Hesaplamalar, çalışan yetişkin bir erkek için günlük 3.500, yetişkin bir kadın için 2.800, çocuk için 2.100 kalori, genç için de 3.780 kalori gereksinimi dikkate alınarak yapıldı. Buna göre aralıkta açlık sınırı yetişkin bir erkek için 904 lira, yetişkin bir kadın için 723 lira, çocuk için 542 lira ve genç için de 976 lira oldu.
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Galatasaray | 11 | 31 |
| 2. Fenerbahçe | 11 | 26 |
| 3. Samsunspor | 12 | 25 |
| 4. Eyüpspor | 12 | 22 |
| 5. Beşiktaş | 11 | 21 |
| 6. Göztepe | 11 | 18 |
| 7. Sivasspor | 12 | 17 |
| 8. Başakşehir | 11 | 16 |
| 9. Kasımpasa | 12 | 14 |
| 10. Konyaspor | 12 | 14 |
| 11. Antalyaspor | 12 | 14 |
| 12. Rizespor | 11 | 13 |
| 13. Trabzonspor | 11 | 12 |
| 14. Gaziantep FK | 11 | 12 |
| 15. Kayserispor | 11 | 12 |
| 16. Bodrumspor | 12 | 11 |
| 17. Alanyaspor | 11 | 10 |
| 18. Hatayspor | 11 | 6 |
| 19. A.Demirspor | 11 | 2 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Kocaelispor | 12 | 25 |
| 2. Bandırmaspor | 12 | 24 |
| 3. Erzurumspor | 12 | 22 |
| 4. Karagümrük | 12 | 21 |
| 5. Igdir FK | 12 | 21 |
| 6. Ankaragücü | 12 | 19 |
| 7. Ahlatçı Çorum FK | 12 | 19 |
| 8. Boluspor | 12 | 18 |
| 9. Şanlıurfaspor | 12 | 18 |
| 10. Manisa FK | 12 | 17 |
| 11. Esenler Erokspor | 12 | 17 |
| 12. Ümraniye | 12 | 17 |
| 13. Pendikspor | 12 | 17 |
| 14. Keçiörengücü | 12 | 15 |
| 15. Gençlerbirliği | 12 | 15 |
| 16. İstanbulspor | 12 | 14 |
| 17. Amed Sportif | 12 | 14 |
| 18. Sakaryaspor | 12 | 13 |
| 19. Adanaspor | 12 | 7 |
| 20. Yeni Malatyaspor | 12 | -3 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Liverpool | 11 | 28 |
| 2. M.City | 11 | 23 |
| 3. Chelsea | 11 | 19 |
| 4. Arsenal | 11 | 19 |
| 5. Nottingham Forest | 11 | 19 |
| 6. Brighton | 11 | 19 |
| 7. Fulham | 11 | 18 |
| 8. Newcastle | 11 | 18 |
| 9. Aston Villa | 11 | 18 |
| 10. Tottenham | 11 | 16 |
| 11. Brentford | 11 | 16 |
| 12. Bournemouth | 11 | 15 |
| 13. M. United | 11 | 15 |
| 14. West Ham United | 11 | 12 |
| 15. Leicester City | 11 | 10 |
| 16. Everton | 11 | 10 |
| 17. Ipswich Town | 11 | 8 |
| 18. Crystal Palace | 11 | 7 |
| 19. Wolves | 11 | 6 |
| 20. Southampton | 11 | 4 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Barcelona | 13 | 33 |
| 2. Real Madrid | 12 | 27 |
| 3. Atletico Madrid | 13 | 26 |
| 4. Villarreal | 12 | 24 |
| 5. Osasuna | 13 | 21 |
| 6. Athletic Bilbao | 13 | 20 |
| 7. Real Betis | 13 | 20 |
| 8. Real Sociedad | 13 | 18 |
| 9. Mallorca | 13 | 18 |
| 10. Girona | 13 | 18 |
| 11. Celta Vigo | 13 | 17 |
| 12. Rayo Vallecano | 12 | 16 |
| 13. Sevilla | 13 | 15 |
| 14. Leganes | 13 | 14 |
| 15. Deportivo Alaves | 13 | 13 |
| 16. Las Palmas | 13 | 12 |
| 17. Getafe | 13 | 10 |
| 18. Espanyol | 12 | 10 |
| 19. Real Valladolid | 13 | 9 |
| 20. Valencia | 11 | 7 |
