19.08.2022, 09:43

Ankara’dan bir haber geldi, dediler ki para politikası öldü…

Merkez Bankası sürpriz bir biçimde politika faizini 100 puan düşürerek yüzde 14,0’ten yüzde 13,0’e çekti. Böylece uzunca bir süredir beyin ölümü gerçekleşmiş olan para politikasının da fişi komple çekilmiş oldu.

Çok ciddi ekonomik ve sosyal sonuçları olacağının bilinmesine rağmen bu indirim kararı neden alındı?

Bu kararı alanların gerekçelerini bir yana bırakırsak, akla gelen ilk gerçekçi neden, konut satışlarının ülke çapında geçen Temmuz’dan bu yana yüzde 12,9 oranında düşmüş olması. Üstelik aylık düşüş çok daha sert. Öyle ki bu yılın Haziran ayında 150,509 olan satışlar, Temmuz’da 93,900’a geriledi.

İpotekli konut kredili satışlar yüzde 36 azaldı

Bilindiği gibi konut satışlarının bir kısmı ipotekli konut kredileri ile (mortgage) gerçekleşiyor. Böyle olunca da faiz oranları bu satışlarda etkili oluyor. Şimdi dikkat: Bu yılın Haziran ayında 44,732 olan ipotekli konut satışları Temmuz ayında 28,688’e düştü.

Kısaca yüksek enflasyon nedeniyle sektöre olan talebin artmasıyla sektörde bir süredir şişmekte olan balonun patlama riski (inşaat sermayesinin de baskısıyla) iktidara bu kararı aldırdı.

Bunun aşağıdaki gibi ağır sonuçları olacaktır.

• Kur yükselmeye devam edecektir. Nitekim kararın açıklanmasının ardından dolar kuru 18,1 oldu.

• Enflasyon artmaya devam edecektir, finansal istikrarsızlık daha da artacaktır.

• Kurun artışı dış borçların TL karşılığını yükseltecek, bu da şirketleri zora sokacaktır. Bu durum şirket iflaslarıyla, toplu işçi çıkarımıyla, işsizlik artışıyla ve nihayetinde ekonomik büyümenin yavaşlamasıyla sonuçlanacaktır.

• Halklarımız daha da yoksullaşacaktır.

• Diğer yandan döviz kurunu baskılamak için Kur Korumalı Mevduat gibi uygulamalara daha fazla yüklenileceği için, aradaki kur farkı oranında, bir avuç zengine yapılan servet transferi daha da artacaktır.

Çin faizi indirdi, biz neden indirmeyelim?

Dünyada Çin’in dışında faizi indiren başka bir ülke yok. Çin Merkez Bankası bu yakınlarda yüzde 2,1 olan politika faizi oranını yüzde 2.0’a düşürdü. Japonya faiz oranını sabit tutarken, ABD, Kanada, Avustralya, AB ülkeleri, İngiltere başta olmak üzere gelişkin ekonomiler ve Brezilya, Arjantin ve Hindistan gibi yükselen ekonomiler ciddi faiz artırımına gittiler.

Bizimkilere hâkim olan düşüncelerden birisinin (zaman zaman da olsa) Çin’i örnek almak ya da kamuoyuna öyle lanse etmek olduğunu biliyoruz. Ancak iki ülkenin koşullarının oldukça farklı olduğunun altını çizelim.

Öncelikle, Çin dünyadaki oyun kurucu ülkelerden biri ve satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük ekonomisine sahip.

İkinci olarak, Çin Merkez Bankası’nın elinde net 3,1 trilyon dolarlık döviz rezervi var. Oysa Türkiye’nin net döviz rezervleri swaplar düşüldüğünde eksi 40 milyar dolarlar civarında.

Üçüncü olarak, Çin’de yıllık enflasyon (Temmuz) sadece yüzde 2,7 iken Türkiye’de resmi olarak yüzde 79,6.

Çin’de dış borcun milli gelir içindeki payı sadece yüzde 15-16 iken, Türkiye’de bu yüzde 55 civarında.

Son olarak, Çin döviz piyasasını planlıyor ve sermaye kontrolü yapıyor. Buna karşılık Türkiye’de tam bir sermaye serbestisi söz konusu.

Kısaca, faiz indirimi sonucunda büyük çapta döviz çıkmak istediğinde, sermaye kontrolü olmadığında bu çıkışı durduracak her hangi bir mekanizma mevcut değil. Bu yüzden de Çin’e bakarak Türkiye’de faizi indirmek akılcı değil.

Sonuç olarak

“İlkinde trajedi, ikincisinde komedi” biçiminde tarihte özlü bir söz vardır. Faiz indirimi kararı ile birlikte bu sözü bizim için şöyle değiştirmek gerekecek: “İlkinde komedi, sonrakilerde felaket olur”.

Maalesef bir kez daha belli sermaye gruplarının çıkarları için toplumun bütününün çıkarları feda ediliyor, inşaat sektörü batmasın diye ekonomik çöküş göze alınıyor.

Anahtar sözcükler: Çin, Ekonomik kriz, Enflasyon, Faiz indirimi, Konut satışı, Merkez Bankası.

Yorumlar (0)
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 15 22
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Konyaspor 16 20
11. Rizespor 16 20
12. Trabzonspor 16 19
13. Kasımpasa 15 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 15 9
19. A.Demirspor 15 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Ahlatçı Çorum FK 17 25
8. İstanbulspor 17 24
9. Ankaragücü 17 24
10. Manisa FK 17 23
11. Pendikspor 17 23
12. Gençlerbirliği 16 23
13. Esenler Erokspor 17 22
14. Ümraniye 16 22
15. Boluspor 17 22
16. Amed Sportif 16 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 16 11
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12