CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. Candan Yüceer, yerel basının sorunlarını Meclis gündemine taşıdı. Yerel basının bütün basın yayın yaşamının kılcal damarları gibi olduğunu belirten Dr. Yüceer, “Özellikle de özgür ve bağımsız bir yerel basın demokrasinin yerelden inşası için oldukça önemlidir” dedi.
CHP PM Üyesi, Tekirdağ Milletvekili Dr. Candan Yüceer, yerel basının sorunlarını TBMM gündemine taşıdı. Hukukun, demokrasinin, temel hak ve hürriyetlerin hâkim olduğu toplumlarda basın yayın organlarının, halkın doğru haber alma hakkını sağlamanın en önemli unsurlarından biri olduğunu belirten Dr. Yüceer, “Özellikle de özgür ve bağımsız bir yerel basın demokrasinin yerelden inşası için oldukça önemlidir” dedi.
Demokratik ülkelerde yasama, yürütme ve yargı erklerini kamu adına denetleyen dördüncü güç olarak tarif edilen, özgürlüğü ve bağımsızlığı üzerinde hassasiyetle durulan basının Türkiye’de özgür olmadığını vurgulayan Dr. Yüceer, önergesinde şunları kaydetti:
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ 19 YILDA 54 BASAMAK GERİLEDİ
Türkiye, 2021 yılı Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasından 153’üncü sırada yerini almıştır. Türkiye bu endekste 19 yıl içinde 54 basamak birden gerilemiştir. Medya kuruluşları mali ceza, tehdit ve ambargo ile otosansüre zorlanırken gazeteciler gözaltı ve tutuklamalarla sindirilmeye çalışılmaktadır. Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın verilerine göre 2022 yılı Ocak ayı itibarıyla Türkiye’de 34 gazeteci tutuklu bulunmaktadır.
2021’DE 219 GAZETECİ YARGILANDI
Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin 2021 yılı Medya İzleme Raporu’na göre, 2021 yılında gazeteciler ve basın kuruluşlarına ilişkin 179 dava görülmüş ve bu davalarda 219 gazeteci yargılanmıştır. Yargılamalar neticesinde gazetecilere 48 yıl 11 ay hapis cezası verilmiştir. Yıl içinde 32 gazeteci gözaltına alınmış, 75 gazeteci saldırıya uğramıştır. Ulusal kanallara 2021 yılında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından 74 ceza kesilmiştir.
KÂĞIT VE BASKI MASRAFLARI ARTTI
Koronavirüs salgını ile birlikte ekonomik çıkmaza sürüklenen yerel gazeteler, doların kontrol edilemez artışı sonucu kağıt ve baskı masrafları nedeniyle büyük sorunlar yaşamaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ülkemizde gazete ve dergi sayısı 2020 yılında 2019 yılına göre %13,5 azalarak 4 bin 746 olmuştur. Gazete ve dergilerin tirajı ise, 2020 yılında 2019 yılına göre %20,9 azaldı. Birkaç yıl öncesine kadar 2 bini bulan yerel gazete sayısı binin altına düşmüştür. Yerel basın, farklı seslerin duyulması ve toplumun taleplerinin dile getirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Yerel basın, bütün basın yayın yaşamının kılcal damarları gibidir.
YEREL BASININ BİRLEŞMESİ ÇOK SESLİLİĞİ YOK ETTİ
Basın İlan Kurumu’nun “yerel medyanın nitelik ve etkinliğini arttırma” iddiasıyla başlattığı yerel gazetelerin birleşmesi çalışmaları sonucunda Türkiye’deki yerel basını birleşmesi hedeflenmiş ve birçok ilde farklı görüşlerdeki gazete, baskılar sonucunda birleşmek zorunda kalmıştır. Bu durum yerel basının çok sesliliğini ortadan kaldırmış, yerel basının yerel sorunları ülke gündemine taşıma misyonunu yok etmiş, sadece ilan alan birer mecraya dönüştürmüştür.
DESTEK BEKLERKEN TASARRUF GENELGESİNE TAKILDILAR
Yerel basın üzerindeki kamu gücü de önemli bir sorun olarak kendini göstermektedir. Kimi il ve ilçelerde yerel basın mensupları vali, kaymakam ya da belediye başkanları tarafından programlara alınmamaktadır ve daha da vahimi bu baskı uygulaması sıradanlaşmıştır. Öte yandan 30 Haziran tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası ile yayınlanan 'tasarruf genelgesi' ile kamu kurum ve kuruluşlarına gazete alınmaması, zorunlu ilânlar dışında ilân yayımlatılmaması yönünde talimat verilmiştir. Gerçeğe, doğru bilgiye daha fazla ihtiyaç duyulan günlerde alınan bu karar tüm toplumun zararınadır. Bu karar, pandemi, ekonomik kriz ve dijitalleşme ile zaten büyük zorluklar yaşayan yazılı medyaya bir darbe daha vurmuştur. Yerel gazeteler devletten destek beklerken bu genelge ile nefes alamaz hâle gelmiştir. Bu nedenlerle yerel basının yaşadığı sorunların tespiti ve çözümleri için gerekli önlemlerin alınması amacıyla Meclis bünyesinde bir araştırma komisyonu kurulması gerekmektedir.