İYİ Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, Samsun Milletvekili, Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Erhan Usta, TBMM Genel Kurulunda çiftçilerin sorunları üzerine konuştu ve Hükümete 10 maddelik çözüm önerilerini sundu.
Usta’nın konuşmasından satır başları şöyle:
ÇİFTÇİLERİN ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ
“Gıda fiyatları gündemimizde ama tarımı konuşmadan gıda fiyatını konuşmak çok fazla mümkün değil” diyen Usta, “Türkiye'nin, Ak Parti hükümetlerinin uyguladığı yanlış tarım politikaları, yetersiz destekleme politikaları sonucunda tarım üretimi azaldı; Türkiye, tarımda ithalatçı bir ülke hâline geldi. 2002 yılında 4 milyar dolar tarım ithalatı olan Türkiye'nin 2020 yılında tarım ithalatı 20 milyar TL'ye ulaştı. AK PARTİ döneminde tarımsal katma değer, ortalama büyümenin sadece yarısı kadar arttı, oranı yüzde 2,75. Çiftçilerin gelir/borç durumu son derece kötü, on sekiz yıllık dönemde tarım millî geliri 9 kat arttı fakat çiftçi borcu 59 kat arttı. Çiftçilerin alım gücü düştü, buğday cinsinden baktığımızda gerek traktör alımında gerekse gübre alımında çiftçilerin alım gücünün de olağanüstü düştüğünü görüyoruz” dedi.
MERALAR, YAYLALAR KÖYLÜNÜN ELİNDEN ALINDI
Tarım alanlarının önemli ölçüde azaldığına dikkat çeken Usta, “Geçen 17 yılda, Türkiye 2002'ye göre 2019 yılında 25 milyon dönüm daha az alanı ekiyor, kullanılan tarım alanın da 35 milyon dönüm düştüğünü görüyoruz. Meralar, yaylalar köylünün elinden alındı, Büyükşehir Yasası'yla yapıldı veya bir kısım yandaş, büyük şirketlere bunlar verildi. TİGEM işletmeleri kapandı, arazileri çarçur edildi ve mutlak suretle, TİGEM'in vatandaşa tekrar kavuşturulması lazım. Girdi fiyatlarının yüksekliğini zaten hepimiz biliyoruz, burada devletin biraz daha devreye girmesi gerekiyor.” diye konuştu.
HEM ÜRETİCİ HEM DE TÜKETİCİ MAĞDUR
Ak Partinin yarattığı sistemde hem üreticinin hem de tüketicinin mağdur olduğuna işaret eden Usta, “Dün itibarıyla alınmış fiyatları okuyorum arkadaşlar size: Bafra halinde dün karnabaharın -halden çıkış, vatandaştan çıkış değil- kilosu 50 kuruş, CarrefourSA'da dün itibarıyla 4 lira 90 kuruş, brokolinin Bafra halinden çıkışı 1 lira 30 kuruş, CarrefourSA'da 10 lira 95 kuruş, beyaz lahana 60 kuruşa çıkıyor Bafra halinden, markette 1 lira 90 kuruş, pırasa 1 lira 50 kuruştan çıkıyor, markette 5 lira 49 kuruş, kırmızılahana ve kırmızı turpta, hepsinde aynı şey var. Burada temel problem Hükümetin beceriksizliğidir, bu, sadece marketlerden kaynaklanan bir şey değil. Yani tarımdan, üreticiden markete getirirken aradaki aracıların çokluğuyla, Hükümetin beceriksizliğiyle üretimin de azalmasıyla, denetimlerin yetersizliğiyle oluşmuş bir durumdur.” diye ekledi.
Tüm bu sorunların ışığında Hükümete çözüm önerileri sunan Usta’nın önerileri şöyle:
1. Tarımda doğrudan destek ödemelerini bu yıla mahsus olmak üzere 22 milyar TL'den 30 milyar TL'ye yükseltin.
2. Destekleri üretim sezonundan önce açıklayın, arz açığı olan ürünlerde, ürünleri mutlaka destekleyin.
3. Türkiye'nin gübre üretim kapasitesini artıracak tedbirler alın.
4. TİGEM arazilerini yağmalamaktan vazgeçin, TİGEM'i çiftçiye kaliteli ve hesaplı tohum tedarik eden bir kurum hâline getirin.
5. Meraları, yaylaları köylümüze geri verin.
6. Vatandaşa haksızlık etmeden, idareye yakın olanları kayırmadan arazi toplulaştırması çalışmalarını hızlandırın, son derece yavaş gidiyor.
7. Tarımda kullanılan mazottan ÖTV almayın.
8. Tarımsal sulamada sorunlar var. Göleti hazır olan yerler var, kanallar yok, bu yatırımlara öncelik verin.
9. Sebze ve meyveleri tarladan markete, pazara en ucuz şekilde getirecek düzenlemeleri ve denetimleri yapın. Oligopson bir yapı oluştu, buna izin vermeyin.
10. Çiftçilerin kredilerini mümkünse faizsiz veya çok düşük faizle yapılandırın.
11. Tarım Kredi çiftçilere zulmeden bir kurum hâline gelmiştir. Fahiş fiyat denetimlerinde hedef olarak küçük esnafı, manavı almayın; ithalatçılara, büyük marketlere odaklanın, diyorum ve sözlerimi burada bitiyorum.