Bütçeden çiftçilere 135 milyar lira destek sağlanacağını hatırlatan CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, “Tarım Kanununa göre, tarımsal desteklerin gayrisafi milli hasılanın yüzde 1’inden az olmaması gerekiyor. Yani çiftçilerin bu bütçeden aslında 615 milyar lira destek alması gerekiyor. Buna karşın, iktidar 135 milyar lira ile yetinmek zorunda bıraktığı çiftçilerin cebinden 480 milyar lirasını gasp ediyor” dedi. Başevirgen, “Bu bütçeyle mevcut sorunları çözmemiz ve tarımı yeniden üretken bir sektör haline getirmemiz mümkün değil. Çünkü bu bütçede, bütçenin esas sahipleri yok. Üretime ve tarlasına küstürülmüş çiftçiler var. Bolca ithalat, bolca faiz, çiftçinin daha da artacak borcu var” diye konuştu.
CHP Manisa Milletvekili, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyesi Bekir Başevirgen, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçe görüşmelerinde konuştu. Başevirgen, bütçede çiftçinin yok sayılmasına, gıda güvenliğinin olmamasına ve Sayıştay’ın sorumluluklarını yerine getirmemesine dikkat çekti.
“SAYIŞTAY, SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMİYOR”
Sayıştay raporlarını eleştiren Başevirgen, “Sayıştay tıpkı geçen yıl olduğu gibi bakanlıkla ilgili en ufak bir kusur ya da hata saptamamış. Birkaç muhasebeleştirme hataları dışında bir şey bulamamış. Ancak yıllardır tarım sektöründe yaşanan çöküş bize bu durumun sorumlusunun, bakanlığın yanlış tarım politikaları olduğunu apaçık gösteriyor. Halkı ve yasama erkini yanıltmaya yönelik hazırlanmış bu raporlara imza atan Sayıştay, sorumluluklarını yerine getirmiyor” ifadelerini kullandı.
“ÇİFTÇİLERİN ALAMADIĞI DESTEK MİKTARI 480 MİLYAR LİRAYA ULAŞIYOR”
Kanuna göre çiftçilere verilmesi gereken desteğin bu bütçede de yok sayıldığına dikkat çeken Başevirgen, “2025 yılı ‘Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifine’ baktığımızda, tarıma toplamda 706 milyar TL ayrılıyor. Bu bütçeden de çiftçilere 135 milyar lira destek sağlanacak. Tarım Kanununa göre, tarımsal desteklerin gayrisafi milli hasılanın yüzde 1’inden az olmaması gerekiyor. Ancak 2025 için öngörülen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) 61 trilyon 540 milyar lira olduğu düşünülürse, çiftçilerin aslında 615 milyar lira destek alması gerekiyor. Buna karşın, iktidar 135 milyar lira ile yetinmek zorunda bıraktığı çiftçilerin cebinden 480 milyar lirasını gasp ediyor. Kanunun açıkça belirttiği bu oran, yine görmezden gelindi ve çiftçimize verilmesi gereken destek bir kez daha yok sayıldı” diye konuştu.
“GİRDİ MALİYETLERİ İLE BAŞ EDEMEYEN ÇİFTÇİ ARTIK TOPRAKTAN GEÇİNEMİYOR”
Başevirgen, tarımdaki çöküşün her geçen gün daha da derinleştiğini belirterek, “Geçen yıl 40 milyon dekar tarım alanı ekilmedi. İpotekli tarım alanı 42,3 milyon dekara ulaştı. Binlerce çiftçinin tapusu üzerine ipotek konuldu. AK Parti iktidara geldiğinde Türkiye’nin nüfusu 60 milyon, çiftçi sayısı 2,8 milyondu. Bugün nüfus 85 milyon ama çiftçi sayımız 2,3 milyon. 20 senede nüfus 25 milyon arttı ama 500 bin çiftçi kayboldu. Geçen yıla göre yüzde 100 ila yüzde 120 oranında artan girdi maliyetleri ile baş edemeyen çiftçi artık topraktan geçinemiyor” dedi.
“ÇİFTÇİYE HAKKI VERİLSEYDİ BUGÜN HİÇBİR ÇİFTÇİNİN BORCU OLMAYACAKTI”
Çiftçilerin bankalara olan 768 milyarlık borcunu da gündeme getiren Başevirgen, “AK Parti iktidar olduğunda, çiftçilerin borcu 2,4 milyar liraydı. Borç tam 300 kat arttı. Tarım kanunu çıktığı günden bugüne kadar çiftçiye verilmeyen para 853 milyar lira. Eğer kendi çıkardığınız kanuna uyup, çiftçiye hakkını verseydiniz bugün hiçbir çiftçinin bankaya borcu olmayacaktı. Şimdi de yeni bir yönetmelikle 2 yıl işlenmeyen tarım arazilerine el koyup başkalarına kiralayacaksınız. Bu nedenle çiftçiler mecburen ekim yapacaklar. Ama yine zarar edecekler” açıklamasını yaptı.
“ÇİFTÇİLERİMİZE VERMEDİĞİMİZ PARAYI BAŞKA ÜLKELERİN ÇİFTÇİLERİNE VERİYORUZ”
Mevcut bütçeyle ve çiftçilere verilen destekle üreten ve kendi kendine yeten bir ülkeden söz etmenin mümkün olmadığını ifade eden Başevirgen, “Peki iktidar ne yapıyor? Can simidi olarak gördüğü ithalata sarılıyor. Dünyada gıda fiyatları düşerken Türkiye'de ise artmaya devam ediyor. Tarımsal temel girdiler ve ürünlerde dışarıya bağımlıyız. 2006 yılından bugüne tarımsal ithalata ödenen tutar 91 milyar dolar. Çiftçilerimize vermediğimiz parayı başka ülkelerin çiftçilerine veriyoruz” dedi.
“VATANDAŞLARIMIZIN YÜZDE 22'Sİ YETERLİ GIDAYA ULAŞAMIYOR, YÜZDE 8,5'İ AÇLIK SINIRINDA YAŞIYOR”
Başevirgen, vatandaşların gıda sorununa da dikkat çekti. İktidarın tarımsal sorunları çözemediği gibi ülkedeki kırmızı et sorununu da çözemediğini belirten Başevirgen, “Çünkü çiftçiler gibi besicileri de bitirdiniz. 22 yılda kırmızı et ithalatı için toplamda 11 milyar 670 milyon dolar ödeme yapıldı. Bu denli yüksek ithalat ve harcamaya rağmen, ne et üretiminde ciddi bir artış sağlandı ne de et fiyatları düştü. Bugün vatandaşlarımızın yüzde 22'si yeterli gıdaya ulaşamıyor, eti sütü unuttu, yüzde 8,5'i açlık sınırında yaşıyor” diye konuştu.
“İKİ SENEDİR NEDEN ÜZÜM FİYATLARI AÇIKLANMIYOR?”
İktidarın Manisalı üzüm üreticilerini de bitirdiğini dile getiren Başevirgen, “Bu yıl da dolu, don ve aşırı yağışların verdiği zararın yanı sıra özellikle mildiyö hastalığı nedeniyle sultaniye kuru üzümde hem rekolte hem de kalite çok düşük oldu. 12 dönümlük bir bağdan 2 ton kuru üzüm çıkar hale geldi. İlaç, gübre ve mazot maliyetlerindeki artış nedeniyle üreticiler çok zor bir üretim sezonu geçirdi. Biriken borçlar ödenmeyi bekliyor ama üretici TMO’dan alım açıklaması gelmediği için tüccara mahkum oldu. Diğer tarımsal ürünler için taban fiyat açıklaması yapılırken iş kuru üzüme geldiğinde iki senedir neden fiyat açıklanmıyor?” diyerek tepki gösterdi.
“BU BÜTÇEYLE ÜLKEMİZİN GIDA BAĞIMSIZLIĞI KORUNAMAZ”
Bütçenin esas sahiplerinin dikkate alınmadığına dikkat çeken Başevirgen, “Bu bütçeyle mevcut sorunları çözmemiz ve tarımı yeniden üretken bir sektör haline getirmemiz mümkün değil. Çünkü bu bütçede, bütçenin esas sahipleri yok. Pamuk üreticisi, zeytin üreticisi yok. Meyve ve sebze üreticisi yok. Tahıl üreticisi, fındık ve çay üreticisi yok. Besici yok, üzüm üreticisi yok. Üretime ve tarlasına küstürülmüş çiftçiler var. Bolca ithalat, bolca faiz, çiftçinin daha da artacak borcu var. Bu bütçeyle üretim artırılamaz, gıda enflasyonunu düşürülemez. Ülkemizin gıda bağımsızlığı korunamaz” dedi.