CHP İstanbul Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Aykut Erdoğdu, 2019-2020 yıllarında Merkez Bankası rezervlerinin 131 milyar dolarının buharlaştığını bildirerek, “Milletimiz yanıltılmak isteniyor. Rezervlerinin pandemi için harcandığı iddiası doğru değil. 131 milyar doların 72 milyar doları 2019 yılı ile 2020 yılının ilk üç ayında harcandı. Pandemi sonrası harcanan tutar 59 milyar dolarda kaldı” dedi.
Erdoğdu, yaptığı açıklamada, Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervlerinin, 2011 yılı Mayıs ayında 70,7 milyar dolar ile en yüksek düzeyini gördükten sonra gerilemeye başladığını, 2018 yılı sonunda 30,1 milyar dolar olan net uluslararası rezervlerin, 2020 yılsonunda 13,7 milyar dolara indiğini belirtti.
“İKİ YILDA 131 MİLYAR DOLAR REZERV BUHARLAŞTI”
Net uluslararası rezervleri bulmak için diğer merkez bankaları ve ticari bankalarla yapılan swapların da hesaba dahil edilmesi gerektiğini, toplam swap yükümlülüğünün 2020 yıl sonu itibariyle 60,1 milyar dolara yükseldiğini belirten Erdoğdu, “Sonuçta net uluslararası rezervin 2020 yılı sonunda (eksi) -46,4 milyar dolar olduğu ortaya çıkıyor. Bu rakam, Kasım 2020’de (eksi) -49,7 milyar dolara kadar yükselmişti. Yani Merkez Bankası uluslararası rezervlerinin brütüne bakmanın hiçbir anlamı olmadığı, ayrıntının net uluslararası rezervlerde yer aldığı görülüyor” diye konuştu.
“Söylendiği gibi salgınla birlikte uluslararası alanda ortaya çıkan finansal dalgalanmalara karşı tedbir geliştirilmesi için veya tamamı piyasa kuralları içinde ve hukuka uygun ya da ödemeler dengesi tarafında bir sıkıntıyla karşılaşmamak için planlı ve kontrollü döviz işlemleri yapılmadı” diyen Erdoğdu, şöyle devam etti:
“Söylenenin aksine iki yılda Merkez Bankası’nın 131 milyar dolarlık uluslararası rezervi buharlaştı. Bu tutarın içinde bankanın reeskont kredileri, BOTAŞ ödemeleri, swap, Hazine net dış ve iç borç tutarları var. 131 milyar doların 47,7 milyar doları 2019 yılında buharlaştırıldı. 24,3 milyar doları 2020 yılının ilk 3 ayında elde çıkarıldı. Yani buharlaşan mktarın 72 milyar doları pandemi öncesine ait. Pandemi döneminde ise 2020 yılsonuna kadar 59 milyar dolar Merkez Bankası’ndan çıktı. Merkez Bankası’nın uluslararası rezervinin, 2019’un ocak ayında 4,8, martta 13,6, mayısta 7,9 milyar doları buharlaşırken, 2020 yılının şubatında 14,7, martta 7,1 milyar doları elden çıkarıldı. Pandemi sonrasında, 2020 Nisan ayında 8,1, mayısta 18,4, temmuzda 8,9, ağustosta 13,9, ekimde 7 milyar doları buharlaştırıldı.
DÜŞÜK FAİZ SEVDASI 44,3 MİLYAR DOLARI GÖTÜRDÜ
2020’nin Mayıs ayında politika faizi enflasyonun altına, yüzde 8,25’e inince rezervler hızla tüketildi. Mayıs ayından politika faizinin artırıldığı eylül ayına kadar harcanan uluslararası rezerv 44,3 milyar doları buluyor. Başka bir ifadeyle, 2020 Mayıs-Eylül döneminde düşük faiz sevdası 44,3 milyar doları götürdü. Bunun pandemiyle alakası yok. Merkez Bankası son kurşunlarını yüksek enflasyonda düşük faiz ısrarı için kullandı. Ardından Hazine ve Maliye Bakanı olan damada yol verildi ve politika faizi eylül ayından itibaren artırıldı. Bunun sebebi pandemi değil, olması gerekenin çok altında politika faizi belirlemektir. Kimsenin milleti yanıltmaya hakkı yok. İktidar gerçekleri dillendirmezse muhalefet dinlendirir. Gerçek gizli kalmaz, eninde sonunda ortaya çıkar.”
DOLAR İKİ AY BİR HAFTA SABİT TUTULDU, YABANCI YÜZDE 7-8 DOLAR FAİZİ ELDE ETTİ
Erdoğdu, 2019 yılı Mart ayından bu yana net rezervlerin şeffaf ihale ya da doğrudan bir müdahale olmadan harcandığının anlaşıldığını, nitekim aynı dönemde kamu bankalarının açık pozisyonları incelendiğinde, bunların artma eğilimine girdiğinin görüldüğünü bildirdi. Bu durumun, Merkez Bankası’nın şeffaf biçimde döviz alım/satım ihaleleri yapmak yerine, rezervleri daha güçlü gösterebilmek için kamu bankaları aracılığıyla döviz satışı yapılmasına müsaade ettiğini kaydeden Erdoğdu, hatta bu söylentilerin bir delili olduğuna işaret etti. Merkez Bankası’nın uluslararası rezervleri har vurulup harman savrularak 20 Mayıs 2020’de 6,85 lira olan dolar kurunun, 27 Temmuz 2020 tarihine kadar hemen hemen sabit tutulduğuna dikkat çeken Erdoğdu, “İki ay 1 hafta boyunca hiç artmayan dolar kuru nedeniyle, Türkiye’ye giriş yapan yabancılar, aylık yüzde 7,26, üç aylık 8,2’lik TL mevduat faizinden dolar faizi gibi yararlandı. Dünyada yüzde 1-2, hatta Japonya gibi ülkelerde eksi faiz verilirken, iktidar Türkiye’de parasını TL mevduat faizine yatıran yabancının yüzde 7,26-8,2 arasında bir dolar faiz geliri elde etmesini sağladı” dedi.
“KİMSE BU ÜLKENİN KIT KAYNAKLARIYLA KUMAR OYNAYAMAZ”
Döviz işlemleri sayesinde söylenenin aksine Türkiye’nin hedeflerine bağlı kalmayı başaramadığını vurgulayan Erdoğdu açıklamasını şöyle tamamladı:
“İktidarın ne faiz, ne enflasyon, ne döviz kuru hedefi tutmadı. Bütçe rekor açık verdi, işsizlik gerçekte yüzde 30’a çıktı, borçlar tavan yaptı. Şimdi sormak gerekir, maden böyle olacaktı, Merkez Bankası’nın 131 milyar doları niçin harcandı? Eğer hedeflerde bir sapma olmadıysa damat ve ekibi niye tasfiye edildi? CHP iktidarında ülkenin bir kuruşu bile boşa harcanmayacağı gibi bunların hesabı da sorulacak. Kimsenin bu ülkenin kıt kaynaklarıyla kumar oynamaya hakkı yok.”