CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle orman yangınlarıyla ilgili soru önergesini TBMM Başkanlığı’na sundu.
Günaydın, 20 Haziran 2024'te Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde başlayan ve Mardin’in Mazıdağı ilçesindeki köyleri etkisi altına alan yangında 15 vatandaşın hayatını kaybettiğini anımsattı.
Müdahalenin geç yapılmasının kayıpları artırdığına dikkati çeken CHP’li Günaydın, şunları dile getirdi:
''Bakanlık olarak yaptığınız açıklamaya göre yangın sonucunda Diyarbakır’da bin 111 dekar hasadı yapılmamış tarla, 6 bin 789 dekar anız şeklindeki arazi olmak üzere toplam 7 bin 900 dekar, Mardin’de ise 4 bin dekarının hasadı yapılmamış tarla, 3 bin dekarının ise anız şeklindeki arazi olmak üzere toplam 7 bin dekar arazinin yangından etkilendi. Bu alan içinde bulunan birçok hayvan can verirken ve çiftçilerin alanda bulunan tarımsal sistem ve araçlarında ağır hasar oluştu. Her ne kadar basında yangının 'anız yakma' nedeniyle çıktığı iddiaları yer alsa da Diyarbakır Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma kapsamında hazırlanan bilirkişi ön raporunda, yangının kopan elektrik hatlarından kaynaklandığı ortaya çıktı. 30 Haziran günü ise İzmir'in Selçuk ve Menderes ilçelerinde 8'i orman, 8'i kırsal alanda olmak üzere toplam 16 noktada yangın çıkarken; ülke genelinde 30'u kırsal 14'ü ormanlık alan olmak üzere toplam 44 yangın çıktı. Yine resmi verilere göre haziranda Türkiye’nin kırsal alanlarında toplam 1120 yangın çıktı. Bu yangınlardan en fazla tarım sektörü ve çiftçilerimiz etkilenmektedir.”
2019-2023 yılları arasında 13 bin 619 adet orman yangınında 200 bin 125 hektar ormanın yandığını hatırlatan Günaydın, şunları ifade etti:
''Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, geçen yılın aynı döneminde 84 orman yangını kaydedilirken, bu yıl sayı yaklaşık beş kat artarak 399’a ulaştı. Yangınlar nedeniyle geçen yıl 41 hektar ormanlık alan zarar görmüşken, bu yıl bu alan 2 bin 548 hektar olarak kayıtlara geçti. En önemlisi de 1-21 Haziran arasında geçen yıl 155 orman dışı noktada yangın olduğu açıklanırken bu yıl sayı 551’e yükseldi. Ancak buna rağmen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kapsamlı bir yangın analizi hala yapılmamıştır. Anayasa'nın 169. maddesinde 'Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Orman sınırlarında daraltma yapılamaz' denilmektedir. Anayasa'nın bu amir hükmüne rağmen yanan ormanların ne kadarının imara açıldığı ne kadarının maden sahası yapıldığı veya tekrar ağaçlandırıldığı ile ilgili resmi kayıtlara ulaşmak mümkün görülmemektedir.”
"TARIM SEKTÖRÜ VE ÜRETİCİ ÇİFTÇİLERE ETKİSİ NE OLMUŞTUR?"
CHP’li Günaydın, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya orman yangınlarıyla ilgili şu soruları yöneltti:
• Son beş yılda yaşanan orman yangınlarının tarım sektörü ve üretici çiftçilere etkisi ne olmuştur? Bakanlığınız bu kapsamda bir çalışma yapmış mıdır? 2002-2023 yılları arası ile 2024 yılından bugüne kadar yanan orman arazilerinin üzerine hangi konutlar, oteller yapılmış, hangilerine maden işletme ruhsatı verilmiştir? 2002-2023 yılları arası ile 2024 yılından bugüne kadar yanan ormanların yangın sonrası fotoğrafı ile aynı yerlerin bugünkü hava fotoğrafını beraber yayınlamayı düşünüyor musunuz? Bu orman alanlarında yerleşim, konut, otel, tatil köyü, maden sahası varsa bunların mülkiyetleri kime aittir?
• 2002-2023 yılları arası ile 2024 yılından günümüze kadar yanan ormanlık alanların miktarı ne kadardır? Bunların ne kadarı tekrar ağaçlandırılmıştır? Yıllara ve illere göre çıkan orman yangınları istatistiği neden yayımlanmamaktadır? 2002-2023 yılları arası ile 2024 yılından günümüze kadar çıkan orman yangınlarının sebepleri kategorik olarak nelerdir? Bakanlık olarak yangın analizi yapmayı düşünüyor musunuz? Orman yangınlarına ilişkin Acil Eylem Planı hazırladınız mı?
• Yeni yangınların olmaması için ne gibi acil önlemeler alacaksınız? Özellikle haziran-temmuz ve ağustos aylarında bakanlığınızın vatandaşları uyararak daha dikkatli olmaya yöneltecek ne gibi somut önlemleri vardır? Mevcut önlemlerin dışında örneğin yangın riskinin yüksek olduğu bölgelerde cep telefonlarına yangın uyarısının gelmesi; kırsal alanda köylerde camilerden duyuru yapılması; elektrik nakil hatlarının bakımının yapılması ve altlarındaki kur otların temizlenmesi ve Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün de katkılarıyla kritik meteorolojik koşullarda denetimlerin artırılması konularında bakanlığınızın bir çalışması var mıdır? ,
• Özellikle Muğla, Aydın ve Antalya’da önceki yıllarda yangın geçirmemiş, sık ve altında maki bulunan ormanlara ilişkin özel önlem aldınız mı? Arozözlerin 7/24 riskli bölgelerde konuşlandırılması, helikopterlerin sürekli havada dolaşması, vatandaşların bilinçlendirilmesi ve tahliye planları yapılması konusunda bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?
• Haziran ayı boyunca çıkan yangınlarda havadan hangi müdahale yöntemleri kullanılmıştır? Kullanılan araçlar yangının kaçıncı dakikasında bölgeye ulaşmıştır? Havadan müdahalede kullanılan helikopter sayısı kaçtır? Yangının maliyeti göz önünde bulundurulduğunda bu sayının yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?
• Bakanlık olarak yurt genelinde 58 yeni yangın söndürme havuz ve göleti inşa edileceğini açıkladığınız halde bunların yapım işleri ihalelerini tasarruf gerekçesiyle iptal ettiğiniz doğru mu? Doğru ise bugüne kadar kaç ihaleyi iptal ettiniz?