TBMM Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu CHP Grubu Sözcüsü Ünal Demirtaş, Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri tamamlanan İşsizlik Sigortası ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifi hakkında açıklamalarda bulundu.
TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkanı Lütfi Elvan’ın “Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu bu maddeleri görüşmek istemiyor” sözlerine tepki gösteren Ünal Demirtaş, “Ben, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda Cumhuriyet Halk Partisinin altı üyesinden birisiyim ve CHP sözcüsüyüm. Bize bu konuda Başkan tarafından iletilen herhangi bir evrak gelmedi. Bu, Ak Partili Sayın Başkanın kendi tasarrufudur” dedi.
CHP’li Demirtaş, “Çalışma Bakanı 16 Ekim’de bu teklifle ilgili açıklama yapıyor. İstihdam paketini Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte hazırladıklarını söylüyor. Teklifin detaylarını devletin ajansı olan Anadolu Ajansı’na tek tek anlatıyor. Sonra da Ak Partili Milletvekilleri, Plan Bütçe Komisyonu’nda teklifi kendilerinin hazırladığını söylüyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminin işlemediğini, iflas ettiğini Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk itiraf ediyor” şeklinde konuştu.
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, teklifin Plan Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde şunları ifade etti;
TEKLİFLE SALGININ YÜKÜ İŞÇİLERİN ÜZERİNE BIRAKILIYOR….
Hazırlanan kanun teklifinin gerekçesinde Covid-19 salgınının işçi ve işverenlerin üzerinde oluşturduğu yükün, sosyal devlet ilkesince, paylaşılması ve giderilmesinin amaçlandığı ifade edilmektedir. Oysa gerekçenin tam tersine kanun teklifinde salgının yükü işçinin üzerine bırakılmış, işveren koruma altına alınmıştır. Teklifin yasalaşması durumunda işçiler kazanılmış haklarını kaybedecek, işverene karşı da savunmasız kalacaktır. İşçiler işverenin insafına bırakılmaktadır. Eğer bu teklif yasalaşırsa, sosyal devlet ilkesi çok ağır bir yara alacaktır. Bu kanun teklifinde İş Kanunu’nun genel ilkelerine aykırı, kanunun ruhuna aykırı düzenlemeler vardır.
3,5 MİLYON İŞÇİ, İŞVEREN KARŞISINDA SAVUNMASIZ BIRAKILIYOR
Teklifin 28’inci maddesi ile 25 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçiler âdeta İş Kanunu’nun koruma kapsamından çıkarılarak işveren karşısında savunmasız bırakılmaktadır. Bu düzenleme, neredeyse çalışanların dörtte 1’ini yani yaklaşık 3,5 milyon işçiyi olumsuz etkileyecek bir düzenlemedir. İş Kanunu’nda belirsiz süreli iş sözleşmesi asıldır, belirli iş sözleşmesi ise istisnadır. Bu sebeple belirli iş sözleşmesi bazı şartlara bağlanmıştır. Objektiflik koşul şartı bunlardan en önemlisidir. Bu teklifle işte bu çok önemli olan objektiflik ilkesi kaldırılmaktadır. Bu kriter kalkınca 25 yaşından küçük, 50 yaşından büyük işçiler için, belirli süreli iş sözleşmesi yaygınlaşacaktır.
Eğer bu madde genel kurulda kabul edilip yasalaşırsa,bu kapsamda olan işçiler, iş güvencesi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, iş arama izin hakkı ve sendikaya üye olma haklarından mahrum bırakılacaktır. Yine, bu maddeyle işçilerin kazanılmış haklarının gasp edileceği ve işçi haklarının geriye gideceği bir durum söz konusudur. Tüm bunlar iş ve çalışma yaşamında çalışma barışını bozacaktır”
EMEKLİLİK PRİMİNİ İŞÇİ ÖDEYECEK
Kanun teklifinin 32’inci maddesi ile güvencesiz ve emeklilik hakkı ötelenmiş bir çalışma ilişkisi kurulduğuna da dikkat çeken CHP’li Demirtaş,25 yaş altındaki gençlerin sosyal güvenlik hakkından mahrum bırakıldığını da söyledi.
Bir ay içerisinde 10 günden az çalışan 25 yaş altındaki gençlerin yüzde 2 iş kazası ve meslek hastalıkları primi ile yüzde 7,5’u işveren ve yüzde 5’i sigortalıya ait olmak üzere yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası priminin işverence ödeneceğini, bu durumdaki gençler için işverence ihtiyarlık primi ödenmeyeceğini söyleyen Ünal Demirtaş; “ İlk defa 16 yaşında sigortalı olan bir işçi 25 yaşına kadar dokuz yıl boyunca uzun dönemli sigorta kollarının primini ödemeden çalıştırılabilecektir, güvencesiz ve emeklilik hakkı ötelenmiş bir çalışma ilişkisini yaşayacaktır” dedi.
SİGORTALILIK HAKKI BÖLÜNÜYOR
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş; “İşverenin ödemediği ihtiyarlık primini bir lütuf gibi işçinin ödeyebileceği söyleniyor.25 yaş altında olan ve bir ay içinde 10 günden az çalışan işçiler kazançlarının 30 katının yüzde 20’si oranında malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primini kendileri ödeyebilecektir. Bu düzenlemede temel bir insan hakkı olarak vazgeçilmez sayılan sigortalılık hakkı bölünmekte ve bu hakkın bir kısmının kullanımı işçinin iradesine bırakılmaktadır. Üstelik bu hak bir aylık süre içinde kullanılmaz ise bir daha kullanılamaz hâle gelmektedir.
TEKLİF TUZAKLARLA DOLU
“Kanun teklifinde bir ay süre içerisinde on günden az sosyal güvenlik prim bildirimi yapılan 25 yaşından küçük işçiler için prime esas günlük kazanç alt sınırı yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı ve yüzde 12,5 genel sağlık sigortası primi ödenmesi yeterli hâle gelmektedir. Denetimlerin yetersiz olması nedeniyle milyonlarca çalışan kayıt dışı olarak çalıştırılmaktadır. Bu düzenlemeyle ayda yirmi gün ya da otuz gün çalışan bir işçinin dokuz gün çalışıyormuş gibi gösterilmesini teşvik eden bir uygulamadır. Bu hüküm 25 yaş altı için tuzaklarla doludur. Maddi bakımdan zayıf, çaresiz insanların durumunu daha da kötüye götürecektir”
SOSYAL GÜVENLİK HAKKINDAN VAZGEÇİLEMEZ
Bu teklifin genç işsizliğin çözümü olmayacağını da ifade eden CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş: “Genç işsizliğin çözümünün bu ve benzeri düzenlemelerde aranmaması gerekmektedir. Gençlerin istihdamının çözülmesini istiyorsanız değerli iktidar partisi mensupları, dışa bağımlı rant ekonomisinden vazgeçin, gençlerin tamamını sosyal güvenlik kapsamında insanca yaşamalarına yetecek kadar ücret alabileceği ve sürekli çalışabileceği bir ekonomik ortam yaratıp bu anlamda bir iş vermeniz daha yararlı olur. Bu kanun teklifine imza atan Ak Partili Milletvekillerine şunu sormak istiyorum: Kendi çocuklarınızın bu koşullarda çalışmalarını ister misiniz? Elbette ki istemezsiniz. O sebeple kendi çocuklarınız için istemediğiniz bir durumu milletin çocukları içinde istememeniz gerekmektedir ve geri çekilmelidir. Anayasal bir hak olan sosyal güvenlik hakkından vazgeçilemez.