Avukat Mehmet Can Karagöz, infaz düzenleme yasasının detaylarını Yurttan Sesler'e anlattı.
Karagöz'ün düzenleme hakkındaki görüşleri şöyle:
"Öncelikle söylemek gerekir ki, söz konusu değişikliklerin iki boyutu var. İlk olarak 30 Mart 2020 tarihinden önce işlenmiş suçlar bakımından bir kereliğine mahsus ceza infaz indirimi getirilmekte. Diğer yandan kalıcı olan infaz düzenlemesinde de değişiklik yapılmakta. Bu iki durum birbirinden farklıdır ve ayrı ayrı konuşulmalıdır.
BİR KEZ YAPILAN DEĞİŞİKLİK NELERİ KAPSIYOR, NELER GETİRİYOR?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi ilk olarak suçun 30 Mart 2020 tarihinden önce işlenmesi gerekiyor. Ancak mahkeme sürecinin tamamlanıp kararın kesinleşmiş olması şart değil. Yani şu anda tutuklu olan kişiler, yargılamalarının sonunda ceza almaları halinde de bu düzenlemeden faydalanabilecekler. Burada önemli olan yargılamanın bitip bitmediği değil, suçun yani eylemin hangi tarihte gerçekleştiğidir.
Ayrıca bu geçici olarak bir kereliğine yapılan infaz düzenlemesi bazı suçları kapsamıyor. Buna göre kasten öldürme, anne, baba, eş, çocuk veya kardeşe karşı veya kendisini savunamayacak olan kişiye karşı kasten yaralama, işkence veya eziyet, cinsel suçlar, özel hayata ve kişisel verilere karşı suçlar, uyuşturucu madde imal ve ticareti suçu ve terör suçları geçici değişiklikten hiçbir şekilde yararlanamayacaktır. Buna karşılık, hırsızlık, dolandırıcılık, yağma, sahtecilik gibi suçlar bakımından bir engel söz konusu değildir.
Bu kapsamda, 6 yıl veya daha az ceza alanlar derhal denetimli serbestlik koşulları ile ceza infaz kurumlarından çıkabilecektir. 8 yıl ceza alanlar 1 yıl, 10 yıl ceza alanlar 2 yıl, 15 yıl ceza alanlar 4,5 yıl, 30 yıl ceza alanlar 12 yıl cezaevinde kaldıktan sonra dışarı çıkabilecektir.
Yasa çıkmadan önce cezaevinde kalınan süreler bu sürelere sayılacaktır. Örneğin 30 yıl ceza alan bir kişi zaten 8 yıldır cezaevindeyse, kalan 4 yılını tamamladıktan sonra (toplam 12 yıl olacağından) şartları varsa dışarı çıkabilecektir.
KALICI OLARAK YAPILAN DEĞİŞİKLİK KİMLERİ KAPSIYOR?
İnfaz düzenlemesinin kalıcı olan bölümü tüm suçları kapsamaktadır. Geçici düzenlemenin aksine, kasten öldürme, uyuşturucu, cinsel suçlar veya terör suçları fark etmeksizin tüm suçlar için belli düzenleme ve değişiklikler öngörülmüştür. Bu yönüyle cezaevinde bulunan herkesi ilgilendiren bir değişiklik söz konusudur.
Dikkat edilmesi gereken diğer bir durum, kalıcı olarak yapılan değişiklik lehe de olsa aleyhe de olsa uygulanacaktır. Yani Nisan ayından sonra işlenen suçlarla ilgili herhangi bir kişinin önceki uygulamayı isteme hakkı olmayacak, herkese yeni düzenleme uygulanacaktır.
ADİ SUÇLARDA KALICI DEĞİŞİKLİK LEHE Mİ ALEYHE Mİ?
Bu sorunun yanıtı duruma göre değişmektedir. Düşük ceza miktarlarında hükümlü aleyhine bir durum söz konusu iken, yüksek ceza miktarlarında 7 yıla varan indirimler söz konusu olabilmektedir.
Örnekler üzerinden konuşulursa, 1 yıl ceza almış bir kişi, önceki durumda cezaevinde hiç kalmazken, yeni düzenlemede yaklaşık 5 ay gibi bir süre cezaevinde kalacaktır. Benzer şekilde 2 yıl ceza almış bir kişi, önceki durumda 4 ay cezaevinde kalırken, yeni düzenlemede yaklaşık 10 ay cezaevinde kalacaktır.
Yüksek cezalarda ise durum tersine değişmekte ve hükümlü lehine bir durum oluşmaktadır. 30 yıl ceza almış bir kişi önceki düzenlemede 19 yıl cezaevinde kalacakken, yeni düzenlemede 12 yıl cezaevinde kalacaktır.
KASTEN ÖLDÜRME, UYUŞTURUCU SUÇLARI VE CİNSEL SUÇLARDA DEĞİŞİKLİK OLACAK MI?
Uyuşturucu suçları ve cinsel suçlar geçici düzenlemenin kapsamı dışında ancak kalıcı düzenlemeye tabidir. Geçici düzenlemenin kapsamı dışında olan bu tür suçlarda yeni düzenleme ile 2 yıla varan indirim süreleri gündeme gelecektir.
Yine örnekleyecek olursak, uyuşturucu suçlarında klasik alt sınır cezası 8 yıl 4 aydır. Önceki düzenlemede 5 yıl 3 ay cezaevinde kalınması gerekirken, yeni düzenlemede 4 yıl 5 ay cezaevinde kalınması gerekecek, toplam sürede yaklaşık 10 ay civarında azalma olacaktır.
Bu suçlardan 15 yıl ceza alınması halinde ise önceden 9 yıl olan cezaevinde geçirilecek süre 8 yıla indirilmiş olacaktır. 30 yıl ceza alınması halinde ise 19 yıl olan cezaevinde geçirilecek süre 17 yıla indirilecektir.
YENİDEN SUÇ İŞLEYENLER (MÜKERRİR) HAKKINDA BİR DEĞİŞİKLİK VAR MI?
Tekrar suç işleyen kişiler bakımından da suç tipleri bakımından ayrım vardır. Adi suçlar bakımından koşullu salıverilme için gerekli olan cezanın ¾’ünü tamamlama oranı 2/3 olarak değiştirilmiş ve indirim getirilmiştir. Bununla birlikte uyuşturucu ve cinsel suçlar bakımından mevcut ¾ oranı uygulanmaya devam etmektedir. Yani bu kişiler de yüksek oranlı indirimlerden değil, 2 yıla kadar varabilen koşullu salıverilme indirimine tabi tutulacaktır.
DÜZENLEME HEMEN UYGULANACAK MI?
Yasa tasarısı TBMM’ye sunulmuştur ve internet sitesinden de teklif görülebilmektedir. Ancak bu düzenlemenin uygulanması için önce gerekli prosedürlerin tamamlanması TBMM’de oylanması ve onaylanması ile Resmi Gazetede yayımlanması gerekmektedir. Mevcut düzenlemede, düzenlemenin başlangıç tarihi, Resmi Gazetede yayımlanma tarihi olarak belirlenmiştir. TBMM’deki süreç içerisinde tasarının kısmen veya tamamen değişebilmesi de hukuken mümkündür."