Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 66,5 artarak 8 trilyon 670 milyar 863 milyon lira, giderleri de yüzde 63,6 artarak 10 trilyon 777 milyar 9 milyon lira oldu.
Merkezi yönetim bütçesi, Aralık 2024'te 829 milyar 211 milyon lira, geçen yılın tamamında 2 trilyon 106 milyar 145 milyon lira açık verdi. Böylece yıllık bazda bütçe açığı rekor kırdı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılının aralık ayı ve ocak-aralık dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, Aralık 2024'te bütçe gelirleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 60,4 artarak 877 milyar 577 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 22,3 artışla 1 trilyon 706 milyar 788 milyon liraya ulaştı.
REKOR AÇIK
Ocak-Aralık 2024 döneminde de bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 66,5 yükselerek 8 trilyon 670 milyar 863 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 63,6 artarak 10 trilyon 777 milyar 9 milyon lira oldu.
Merkezi yönetim bütçesi, Aralık 2024'te 829 milyar 211 milyon lira, geçen yılın tamamında 2 trilyon 106 milyar 145 milyon lira açık verdi.
Merkezi yönetim bütçe giderleri Aralık 2023'te 1 trilyon 395 milyar 37 milyon lira iken geçen yılın aynı ayında yüzde 22,3 artışla 1 trilyon 706 milyar 788 milyon liraya çıktı. Böylece 2024'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 15,4'ü kullanılmış oldu.
Faiz dışı denge, Aralık 2023'te 805 milyar 681 milyon lira açık iken 2024'ün aynı ayında 753 milyar 958 milyon lira'ya ulaştı.
Faiz hariç bütçe giderleri, Aralık 2024'te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,6 artarak 1 trilyon 631 milyar 535 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023'ün aynı ayında yüzde 27,4 iken geçen ay yüzde 16,6 olarak hesaplandı.
PERSONEL GİDERLERİ
Aralık 2024'te personel giderleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,9 artarak 173 milyar 923 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 6,8'i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, Aralık 2024'te bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 76,7 artışla 27 milyar 574 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 8,8'i kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 21,9'u harcandı. Aralık 2024'te yüzde 81,9 artışla 148 milyar 571 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler Aralık 2024'te, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,8 artarak 429 milyar 888 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 10,1'i kullanıldı.
Aralık 2024'te 218 milyar 75 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 568 milyar 644 milyon lira olarak hesaplandı. Borç verme giderleri ise 64 milyar 861 milyon lirayı buldu.
Faiz giderleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 77,8 artışla 75 milyar 253 milyon liraya ulaştı.
VERGİ GELİRLERİ TAHSİLATINDA YÜZDE 62,3 ARTIŞ
Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde bir önceki yıla göre yüzde 62,3 artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 98,6 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 90,3 artarak 1 trilyon 134 milyar 182 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 187 milyar 878 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 43 milyar 941 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi türleri itibarıyla Ocak-Aralık 2024 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 120,1, kurumlar vergisi yüzde 13,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 96,4, özel tüketim vergisi yüzde 56,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 158,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,5, damga vergisi yüzde 78,9, harçlar yüzde 59,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 40,5 arttı.