CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, Dünya Adalet Projesi (WJP) tarafından gerçekleştirilen Hukukun Üstünlüğü Endeksi sonuçlarını değerlendirdi. Buna göre 2020 yılında 107’nci sırada yer alan Türkiye’nin, 2021 yılında ise 10 puan gerileyerek 139 ülke arasında 117’nci sırada yer aldığını vurgulayan Erkek, “tek adam sistemi hukukun üstünlüğünde sınıfta kaldı” dedi.
CHP’li Erkek, hukukun üstünlüğü konusunda dünyanın önde gelen kaynağı kabul edilen Dünya Adalet Projesi tarafından gerçekleştirilen Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nin, 139 ülkeyi kapsadığını ve hukukun üstünlüğünün ülkeler bazında nasıl deneyimlendiğini ve algılandığını ölçmeye çalıştığını belirtti.
COVID-19 ADALETİ GECİKTİRDİ
138 binden fazla hane ve 4 bin 200 hukukçu ve konunun uzmanıyla yapılan anketlerle elde edilen verilerin önemine değinen Muharrem Erkek, “2021 endeksinin özel bir anlamı da bulunmaktadır. COVID-19 pandemisinin dünyada etkin olduğu dönemde, hukuk devleti ilkesinin ne oranda hayata geçtiği ortaya çıkmaktadır. Şunu belirtmekte yarar olacak: 2021 ile birlikte, tam dört yıldır art arda hukukun üstünlüğü performansı çoğu ülkede gerilemiştir. Pandeminin hakim olduğu bir yılda, ankete katılan ülkelerin Yüzde 74,2'si hukukun üstünlüğü performansında düşüş yaşarken, yalnızca Yüzde 25,8'i iyileşmiştir” dedi.
TÜRKİYE, PARTİLİ CUMHURBAŞKANININ TAHAKKÜMÜ ALTINA SOKULMUŞTUR
Raporda Türkiye’yle ilgili bölümle ilgili detaylı bilgiler veren CHP Genel Başkan Yardımcısı Erkek, “Türkiye’de, 2017 yılında gerçekleştirilen Anayasa değişikliğiyle yasama ve yargı, bir siyasi partinin genel başkanı da olan, yürütmeyi tek başına temsil eden Cumhurbaşkanı’nın tahakkümü altına sokulmuştur. Dolayısıyla kuvvetler ayrılığı yok edilmiş, hukuk devleti uygulanamaz olmuştur. İsmine Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi denilse de gerçekte böyle bir sistem bulunmamaktadır. Literatürde bu sistemin adın monokrasi (tek kişinin egemenliği), patronlu başkanlık sistemi ya da hiper başkanlık olarak geçmektedir. 2021 Hukukun Üstünlüğü Endeksinde Türkiye’nin içerisinde bulunduğu durumu, yönetildiği sistemi ve dünyadan görünüşünü de özetler niteliktedir. Türkiye, 2021 yılında hukukun üstünlüğü başlığında 139 ülke arasında 117’inci sırada yer aldı. 2020 yılında 107’inci sırada olan Türkiye bir yıl için 10 sıra birden gerilemiştir. Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeleri kategorisinde 14 ülke içerisinde sonuncu sıradadır” şeklinde konuştu.
TEMEL HAKLARIN KORUMASINDA TÜRKİYE 133. SIRADA YER ALDI
Hukukun üstünlüğü endeksinin ilk 5’inde Danimarka, Norveç, Finlandiya İsveç ve Almanya’nın yer aldığını ifade eden Erkek, “Son 5 ülke ise Kamerun, Mısır, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kamboçya ve Venezuela yer alıyor. Türkiye, Devlet yetkilileri üzerindeki kısıtlamalarda 134., Yolsuzlukla mücadelede ise 69., şeffaflıkta 107., Temel hakların korumasında ise ne yazık ki 133. sırada kaldı. Kişilerin can ve mal güvenliğinin korunmasında 83. sırada olan ülkemiz Adalete erişebilirlikte 113. sıradadır. Ceza adaleti konusunda 103. sıradadır” ifadelerini kullandı.
Erkek: “Türkiye’nin içine sokulduğu durum kabul edilemez. Bir kişinin keyfine göre işleyen sistemde adaletten bahsetmek mümkün değildir. Adalet çürürse devlet temelinden çürür, ne ekonomi düzelir ne de dış politika. Ülkemizin yaşadığı tam olarak budur. Ülkemiz hak etmediği bir durumda, yönetilemiyor. Buna bir an önce son vermek için erken seçim şart. İlk seçimde dostlarımızla birlikte, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem aracılığıyla demokratik hukuk devletini tesis edeceğiz.”