Antalya’da Muratpaşa Belediyesi’nin ‘İklim Krizi ve Su’ gündemiyle topladığı Forum Muratpaşa’nın sonuç bildirgesi açıklandı.
Muratpaşa Belediyesi’nin demokratik ve kalkınmış bir Türkiye hedefiyle gerçekleştirdiği Forum Muratpaşa, aralık ayında ‘İklim Krizi ve Su’ gündemiyle devam etti. Türkan Şoray Kültür Merkezi’nde toplanan forum Belediye Başkanı Ümit Uysal’ın değerlendirme konuşmasıyla sona ererken Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Hikmet Öztürk ve Türkiye Bilimler Akademisi Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar konuşmacı olarak yer aldı. Forumun moderatörlüğünü ise gazeteci Meliha Okur yaptı.
Sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri, siyasi parti temsilcileri ve kent sakinlerinin yoğun katılımıyla gerçekleşen forumun tespitleri ve çözüm önerileri 5 başlıkta toplandı. Sonuç bildirgesinde şunlar yer aldı:
1. Su Yönetimi
Ulusal Güvenlik ve Stratejik Önemi: Su, stratejik bir kaynak olarak ulusal güvenlik politikaları çerçevesinde ele alınmalıdır.
Kamusallık ve İnsan Hakkı: Su yönetimi, temiz suya erişimin bir insan hakkı olduğu prensibi üzerine kurulmalı ve suyun ticarileştirilmesinden kaçınılmalıdır.
Su Yasası: Türkiye’nin su yönetimine ilişkin kapsamlı bir Su Yasası bir an önce çıkarılmalıdır.
Merkezi Yönetim: Su yönetimi çok başlılık yerine bölge ve havza yönetimiyle merkezi bir sisteme bağlanmalıdır.
Dengeli Yönetim: Su yönetiminde ekosistem, sosyal ve ekonomik dengeler bir bütün olarak değerlendirilmelidir.
Şeffaflık ve Katılımcılık: Su yönetimi katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir bir yapı üzerine inşa edilmelidir.
2. Koruma
Ekosistem Dengesinin Korunması: Büyük su kütlelerinin ve nehirlerin akış yönleri değiştirilmemelidir. Hidroelektrik santrallerin yapımında ekonomik fayda yerine kamu yararı ve sürdürülebilirlik önceliklendirilmelidir.
Arazi Tahribatı ve Koruma:
Arazi tahribatı yasalarla önlenmeli, orman, mera ve tarım alanları korunmalıdır.
Madene kapalı alanlar ilan edilmeli, orman yangınlarını önlemeye ve yangın hasarlarını en aza indirmeye yönelik çalışmalar artırılmalıdır. Orman Kanunu’nda bu yönde düzenleme yapılmalıdır.
Arazi restorasyonu için kamu arazilerinin ormanlaştırılması yoluna gidilmelidir.
Su Kaynaklarının Korunması:
Yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının kirletilmesi önlenmeli, atık su yönetimi ve denetimleri artırılmalıdır.
Kaçak kuyular kapatılmalı ve caydırıcı yaptırımlar uygulanmalıdır.
Yeraltı su tahsisleri, rezerv kapasiteleri aşılmadan yapılmalıdır.
3. Tasarruf ve Akıllı Kullanım
Planlı Tarım: Havza bazında su rezervleri dikkate alınarak planlı tarım yapılmalıdır. Ekilecek ürünler devlet tarafından belirlenmelidir.
Kimyasal Kullanımı: Tarımda aşırı gübre ve zararlı kimyasal kullanımı engellenmeli; doğru kullanım politikaları oluşturulmalıdır.
Modern Sulama Teknikleri: Tarımda vahşi sulama terk edilerek su tasarrufu sağlayan modern teknolojiler ve yöntemler kullanılmalıdır.
Kent Peyzajı: Kurakçıl peyzaj uygulamaları teşvik edilmelidir.
Gri Su Kullanımı: Tarım, sanayi ve evsel kullanımlarda gri suyun dolaşıma kazandırılmasını sağlayacak politikalar geliştirilmelidir.
Vergi Mevzuatı: Su tüketimi ve karbon salınımı, vergi mevzuatıyla ilişkilendirilerek sürdürülebilir üretim teşvik edilmelidir.
Tasarruf Tedbirleri: Kuraklık dönemlerinde gereksiz su tüketimini artıran faaliyetler yasaklanmalıdır.
4. Yatırımlar
Su Altyapısı: Su altyapısına yönelik bütçe artırılmalı ve yatırımlar hızlandırılmalıdır. Deniz suyu arıtma sistemleri geliştirilmelidir.
Yeraltı Barajları: Bölgesel yeraltı barajları ve göletlerin sayısı artırılmalıdır.
Yağmur Hasadı: Yağmur suyu toplama merkezleri kurulmalı ve bu suyun barajlara kazandırılması sağlanmalıdır.
Bilinçlendirme Çalışmaları: Vatandaşları su kullanımı konusunda bilinçlendirecek etkinlikler ve eğitim programları düzenlenmelidir.
Ormanlaştırma: Kamu arazileri ağaçlandırılarak su kaynaklarının korunması desteklenmelidir.
5. Yenilenebilir Enerji ve Ekosistem Uyumlu Politikalar
Yenilenebilir enerji kaynakları, özellikle güneş, rüzgar ve dalga enerjileri, stratejik olarak yaygınlaştırılmalıdır.
Sulak arazilerden sanayi tesisleri uzaklaştırılmalı ve mevcut olanlar taşınmalıdır.
Tarımda kooperatifleşme teşvik edilmeli, ürün desenleri planlanarak karbon salınımı ve maliyetler azaltılmalıdır.