CHP Antalya Milletvekili ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Mustafa Erdem, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan'ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu için gerçekleştirdiği Merkez Bankası’nın faaliyetlerine ve para politikasına ilişkin bilgilendirme sunumu sonrası toplantıda açıklanmayan bir çok husus hakkında, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi.
“MERKEZ BANKASI İTİBARINI GERİ KAZANMAK İSTİYORSA, ÖNCE NET OLSUN!”
CHP Antalya Milletvekili Mustafa Erdem, “Modern ekonomilerde, Merkez Bankasının bağımsızlığı fiyat istikrarı sağlamanın ön koşulu olarak görülüyor. Paranın değerinin korunması için merkez bankasının siyasi iktidarın baskı ve müdahalesinden arınmış, tamamen bağımsız olması gerektiği savunulmakta ve ancak bu şekilde fiyat istikrarının sağlanabileceği öngörülmektedir. 2001 yılında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'na bir bağımsızlık alanı açılmış ve bu adımın ülke ekonomisinin güçlenmesine büyük bir etkisi olmuştur. Fakat, son yıllarda senede bir Başkanı değiştirilen Merkez Bankası’nın itibarı zedelenmiş, bağımsızlığı tartışılır olmuştur.
Ayrıca, TCMB tarafından düzenli olarak yayınlanan raporlar ve bilgilendirmelere rağmen netlik kazanmayan hususlar bulunmaktadır. Merkez Bankası itibarını geri kazanmak istiyorsa, önce net olsun” açıklamasında bulunarak 3 Ekim 2024 tarihinde gerçekleşen Plan ve Bütçe komisyonu toplantısında muhalefetin mevcut ekonomi yönetimine ilişkin kritik sorularına net cevap verilmediğini vurguladı.
Milletvekili Erdem’in TCMB’nin mevcut faaliyetleri hakkında Şimşek’e yönelttiği sorular şöyle olmuştur:
1. 03.10.2024 tarihli Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu toplantısında, enflasyonun %5’e düşmesi itibarıyla sona ereceği, Merkez Bankası Başkanı tarafından ifade edilen dezenflasyon sürecinin azami bitiş tarihi nedir?
2. Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının ne zaman ve nasıl sonlandırılması planlanmaktadır? TCMB Başkanı tarafından, KKM bakiyesinin sistemden çıkmak için uygun olmasının beklendiği belirtilmiştir. Buna istinaden, KKM uygulamasını sonlandırmak için uygun olan bakiye miktarı nedir? Bu bakiyeye ne kadar sürede ulaşılması öngörülmektedir?
3. Son olarak Resmî Gazete’de yayımlanmış olan, TCMB’nin 92. Hesap dönemine ait 2023 bilançosuna göre 818,2 Milyar TL zarar açıklanmıştır. Geçen sürede TCMB’nin zarar olarak kaydettiği miktar güncel olarak kaç Türk lirası olmuştur? KKM sisteminin, söz konusu zarar üzerindeki etkisi nedir?
4. 2025 yılı sonunda, bütçe açığı miktarının Orta Vadeli Program’da belirlenen hedeflerle ne derece uyumlu olması öngörülmektedir?
5. Günümüz itibarıyla, Kamu maliyesinde uygulanan Tasarruf Tedbirlerinin dezenflasyon sürecine etkisi kaç Türk Lirası olmuştur?
6. Enflasyonun düşürülmesi için diğer kamu kuruluşlarıyla eşgüdüm halinde yürütülmekte olan, tasarruf tedbirleri haricindeki çalışmalar nelerdir?
7. Sermaye girişleri verilerinde hedeflenen rakamlara ulaşılması adına, yatırımcı güvenini kazanma gerekliliğine bağlı olarak; yapısal reformların da gerekliliği konusunda ilgili kurum ve yöneticilere yönelik, bakanlık olarak tavsiye/teşvik niteliğinde bir adım atılacak mıdır?
8. Cari açık verilerinde gözlenen düşüş kalıcı mıdır? Çevrimsel etkilerden arındırılmış cari açık miktarı da düşmekte midir?
9. Parasal sıkılaştırma sürecinin alım gücüne etkisi değerlendirilmiş midir? Yürütülen politikalarda, gelir dağılımındaki eşitsizlik de göz önünde bulundurulduğunda, vatandaşlarımızın karşılaşacağı ekonomik sorunlar ve sonuçları göz önünde bulundurulmakta mıdır?