31.12.2022, 10:26

2017’den bu yana Türkiye’nin dünya ekonomisi içindeki payı beşte bir azaldı

Bu yılı çok ciddi ekonomik sıkıntılarla geride bırakıyoruz. Bir avuç zengin ve politik elit dışında, yurttaşların geneli ve Türkiye ekonomisinin bütünü açısından durum parlak olmadı.

2022 emekçiler açısından kötü bir yıl oldu

Yüzde 100’ü aşan gıda enflasyonu, giderek artan yaşam maliyetleri, işsizlik ve artan yoksulluk gibi durumlar dikkate alındığında 2022’nin özellikle de dar ve sabit gelirliler, işsizler, emekliler, küçük üreticiler ve yoksul köylüler, kısaca emekçi sınıflar açısından çok kötü bir yıl olduğu açık.

Bu durumu 2020’den bu yana Covid-19 salgınına ve Rusya-Ukrayna savaşına bağlayanlar olabilir ama gerçek tam olarak bu değil. Her iki olgu da ülke ekonomisini etkiledi ama sadece Türkiye ekonomisi değil, dünyadaki tüm ekonomiler bunlardan (hatta bazıları çok daha kötü bir biçimde) etkilendi.

OHAL ve 2017 sonrasında kurulan rejim asıl neden

Türkiye’deki asıl kötüleşme Temmuz 2016’da ilan edilen OHAL ve esas olarak da 2017 Nisan’ında yapılan anayasa değişikliği ile getirilen Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nden bu yana başladı. Aşağıda yer verdiğimiz veriler bunu açıkça ortaya koyuyor. (1)

Öyle ki 2017 yılında dünyanın en büyük 17’nci ekonomisi olarak G20 içinde 17’nci sırada yer alan Türkiye ekonomisi 2022’de 20’nciliğe geriledi. Bir kıyaslama yapmak gerekirse, AKP’nin ilk iktidar yılı 2003’te Türkiye’nin milli geliri 261 milyar dolardı. Türkiye o zaman da G20 üyesiydi zira G20’nin kurulduğu 1999 yılından bu yana bu yapının bir üyesi (o tarihte 16’ncı sıradaydı).

Türkiye uluslararası bir aktör değil

Bilindiği gibi G20 ülkelerinin toplam hasılaları toplam dünya gayri safi hasılasının yaklaşık yüzde 90’ını, küresel ticaretin yüzde 80’ini ve dünya nüfusunun üçte ikisini oluşturuyor. Bu yüzden de dünya ekonomisini ve siyasetini bu ülkeler belirliyor denilebilir. Bu anlamda payı yüzde 1’in altında olan Türkiye’nin iktisadi bir güç olarak dünya ekonomisi ve siyaseti üzerinde etkili olduğunu ileri sürebilmek mümkün değil.

Çünkü bugün yaklaşık 854 milyar dolarlık bir büyüklüğü olan Türkiye ekonomisinin 101,6 trilyon dolar büyüklüğündeki dünya ekonomisinin içindeki payı binde 8. (G20’de yer almayan ve Türkiye ile aynı nüfusa sahip İran ise yaklaşık 2 trilyon dolarlık büyüklük ve yaklaşık yüzde 2’lik bir pay dünyanın en büyük 11’nci ekonomisine sahip).

Dünya ekonomisi reel olarak büyürken, Türkiye ekonomisi küçülüyor

2016 yılında Türkiye ekonomisinin büyüklüğü yaklaşık 898 milyar dolar, 2017 yılında ise yaklaşık 891 milyar dolardı. Dünya ekonomisinin büyüklüğü ise aynı yıllarda sırasıyla 76,5 trilyon dolar ve 81,4 trilyon dolardı. Yani Türkiye ekonominin büyüklüğü her iki yılda da dünya ekonomisinin yüzde 1’ini aşıyordu.

Oysa 2016’da ilan edilen OHAL ve 2017 yılında yapılan anayasa değişikliği sonucunda yürürlüğe sokulan Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nden bu yana dünya ekonomisi büyürken, Türkiye ekonomisi küçüldü ve 6 yıl önce dünya ekonomisi içindeki payı yüzde 1’i aşarken bugün binde 8’e geriledi. Yani mevcut rejim altında ülke ekonomisinin dünya ekonomisi içindeki payı beşte bir oranında azaldı.

Sonuç: Ekonomide başarı için demokrasi gerekli

Bugünlerde siyasal iktidarın arkasına sığındığı tek gösterge olan GSYH ya da ekonomik büyüklük göstergesinin dahi tersine döndüğü bir gerçek. İşte size uygulanmakta olan ve gücün tek bir elde, merkezde toplandığı otokratik politik bir rejim ile ekonomik başarı ya da performans arasındaki ters yönlü ilişki.

Kıssadan hisse: ekonomide başarı ancak sosyal barış ve demokrasi ile mümkün olabiliyor. O halde şimdi gerçek bir halk demokrasisini inşa etmek için kolları sıvamak gerekiyor.

Anahtar sözcükler: Demokrasi, Ekonomik başarı, G20, GSYH, OHAL, Otokrasi.

Dip notlar:
(1) https://www.visualcapitalist.com/countries-by-share-of-global-economy (29 December 2022).

Yorumlar (0)
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 15 22
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Konyaspor 16 20
11. Rizespor 16 20
12. Trabzonspor 16 19
13. Kasımpasa 15 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 15 9
19. A.Demirspor 15 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Ahlatçı Çorum FK 17 25
8. İstanbulspor 17 24
9. Ankaragücü 17 24
10. Manisa FK 17 23
11. Pendikspor 17 23
12. Gençlerbirliği 16 23
13. Esenler Erokspor 17 22
14. Ümraniye 16 22
15. Boluspor 17 22
16. Amed Sportif 16 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 16 11
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12